Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1972, Qupperneq 11

komandi árum, á sama tíma og
heimsaflanum er spáð stöðnun og
jafnvel hnignun. Þetta er þróun,
sem snertir bæði saltfisk- og
hraðfrystiiðnaðinn sameiginlega,
og spurningin er, hvort þessum
greinum fiskiðnaðarins tekst að
notfæra sér þessa þróun til að
auka vinnsluvirði afurðanna. Ef
svo færi, gæti orðið um mikla
fjármunamyndun í þessum báð-
um greinum að ræða.
Horfur á aukinni skreiðarfram-
leiðslu eru almennt orðnar sára-
litlar, þar sem markaður fyrir lé-
lega skreið er nær enginn orðinn,
og sæmilega gott verð hefur feng-
ist fyrir 3. og 4. flokks saltfisk,
og hefur því lélegri þorskurinn
farið í saltfiskverkun. í ljósi þró-
unar beztu markaða okkar, er lík-
legt að þessi framleiðsla leggist
að mestu leyti niður.
I mjöl- og lýsisframleiðslu
verða líklega litlar breytingar frá
því, sem nú er. Hvort fiskmjöls-
verksmiðjur finna sér nýtt hrá-
efni til mjölvinnslu, eins og t. d.
spærling og sandsíli, er erfitt að
sjá fyrir í dag. Nýbyggingar
verða sennilega sáralitlar eða
engar. Aukin tækni með því
markmiði að framleiða gæða-
meira og um leið verðmeira fisk-
mjöl til annarra nota, en þeirra
hefðbundnu og núverandi, gerist
með hverju árinu sem líður nauð-
synlegri. Stórauknar tæknilegar
endurbætur á geymslurými
bræðslufisks eru og mjög nauð-
synlegar.
Útlitið hjá saltsíldariðnaðinum
er ekki glæsilegt, verði allar síld-
veiðar við Island bannaðar til
sept. 1973, eins og fram hefur
komið í tillögum frá Hafrann-
sóknastofnuninni. Þetta bann
gæti einnig haft mikil áhrif á
niðurlagningarverksmiðjur, sem
framleiða úr kryddsíld.
Hvaða möguleika saltsíldar-
framleiðendur eiga þá á því, að
flytja síldina frá fjarlægumveiði-
svæðum til söltunar hér eða salta
um borð í veiðiskipunum, er ekki
gott að sjá fyrir í dag.
Aðalvandamálin í niðursuðu-
og niðurlagningariðnaðinum hafa
VlKINGUR
verið sölumálin, skortur á sam-
vinnu framleiðendanna og rekstr-
arfjárskortur. S.l. 15—20 ár hef-
ur mikið verið rætt og ritað um
það að efla niðursuðu og niður-
lagningu sjávarafurða og gera
þannig verðmætisaukningu pr. kg
eins mikla og framast er unnt, en
þar við situr, sáralítið hefur ver-
ið gert. Það er trú mín, að þessi
grein fiskiðnaðar okkar eigi
mikla framtíð hér á landi, þar
sem aflamagn fer minnkandi og
því verðum við að auka verðmæti
fiskaflans og nýta hann miklu
betur, en nú er. Vonandi opnast
augu forystumanna okkar á þessu
hið fyrsta, svo að við verðum
ekki til frambúðar hráefnisgjafar
fyrir aðrar þjóðir.
Mig langaði að enda þetta er-
indi mitt með spá um skiptingu
mannafla, sem starfa mun við
fiskveiðar og fiskiðnað 1975 og
1985, sem gerð var af Efnahags-
stofnuninni:
1965 1975 1985
Fiskveiðar 6,7% 5,5% 4,6%
Fiskiðnaður 9,5% 8,7% 7,8%
Til fróðleiks og samanburðar
eru hér einnig spár fyrir nokkr-
ar aðrar greinar atvinnulífs
okkar:
1965 1985
Landbúinaður 12,7% 8,3%
Annar iðnaður:
(án byggingar-
starfsemi) 17,1% 19,3%
Samgöngur: 9,5% 11,0%
Verzlun: 14,9% 16,6%
Aðrar
þjónustugreinar: 16,4% 19,8%
Af þessum tölum má sjá að
fækkun mun aðeins eiga sér stað
í höfuðatvinnugreinum þjóðar-
innar, sjávarútvegi og landbún-
aði. Reynist þessi spá rétt fyrir
fiskiðnaðinn, er það mjög alvar-
legur hlutur á framþróun hans.
Mér finnst, að ríkisstjórn, alþingi
og reyndar þjóðin öll ættu að
íhuga vandlega, hvaða áhrif slíkt
hefði á efnahag okkar, þar sem
fiskafurðir munu skapa megin-
hluta gjaldeyristekna þjóðarinn-
ar um ófyrirsjáanlega framtíð.
123