Fréttablaðið - 29.08.2009, Blaðsíða 14

14 29. ágúst 2009 LAUGARDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Icesave-ábyrgðin lögfest
Ríkissjóður mun ábyrgjast
lántökur vegna Icesave-
málsins. Alþingi ákvað það í
gær. Lög þar um kveða á um
að leitað verði leiða til að
láta ábyrgðarmenn Lands-
bankans bera það tjón sem
þjóðin þarf annars að bera.
Við tæplega átta vikna meðferð
þingsins bættust margháttaðir
fyrir varar við upphaflegt frum-
varp fjármálaráðherra. Í fyrstu
var það aðeins ein grein. Í henni
sagði að fjármálaráðherra væri
heimilt að veita ríkisábyrgðina.
Lögin eru á annan veg. Þau telja
átta efnisgreinar og fela í sér ýmis
viðmið um greiðslur, ábyrgðir,
endur skoðun og fleira.
Forsendur ríkisábyrgðarinnar
eru tilgreindar:
• Taka ber tillit til erfiðra og for-
dæmalausra aðstæðna landsins.
• Hvorki má gera aðför að eignum
sem nauðsynlegar eru landinu til
að starfrækja fullveldi sitt né eign-
um erlendis sem njóta vernd-
ar að þjóðarrétti.
• Ísland heldur yfirráðum yfir
náttúruauðlindum.
Þriðja grein laganna fjallar um
efnahagsleg viðmið ríkisábyrgðar-
innar. Þar er hún sögð grund-
völluð á því að fjárhagsleg byrði
verði innan viðráðanlegra marka.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
meti hvort forsendur séu fyrir
endur skoðun á lánasamningum
Íslands við Breta og Hollendinga.
Skal tekið tillit til stöðu í þjóðar-
búskapnum og ríkisfjármálum og
mats á horfum.
Ríkisábyrgðin er miðuð við
hámark á greiðslum úr ríkissjóði. Á
árabilinu 2017-2023 miðast hámark-
ið við fjögur prósent af vexti vergr-
ar landsframleiðslu mælt í pund-
um vegna samningsins við Breta
og tvö prósent af vextinum mælt í
evrum vegna samningsins við Hol-
lendinga. Hlutföllin verða helmingi
lægri árin 2016 og 2024.
• Verði greiðslubyrðin meiri en
nemur hámarkinu skal taka upp
viðræður við lánveitendurna.
Fari þær ekki fram eða leiði ekki
til niður stöðu takmarkast ríkis-
ábyrgðin við hámarkið.
Lagalegum viðmiðum eru gerð
skil í fjórðu grein. Þar segir að
ekki hafi fengist skorið úr því hvort
aðildarríki EES-samningsins beri
ábyrgð gagnvart innstæðueigend-
um vegna lágmarkstryggingar, þar
á meðal við kerfishrun á fjármála-
markaði. Þó að Ísland hafi samið
við Breta og Hollendinga hafi ekki
verið fallið frá réttinum til að fá
úrskurð þar um. Fáist úr því skorið
að slík ábyrgð hvíli ekki á Íslandi
skal taka upp viðræður við Breta
og Hollendinga um áhrif slíkrar
niðurstöðu.
• Ríkisábyrgðin miðast við að um
úthlutun eigna við uppgjör Lands-
bankans eða þrotabús hans fari
samkvæmt íslenskum lögum. Skal
láta á það reyna fyrir þar til bærum
úrlausnaraðilum hvort kröfur inn-
stæðutryggingasjóðsins gangi
framar öðrum hluta krafna vegna
sömu innstæðu. Er með þessu tekið
tillit til ábendinga Ragnars H. Hall
hæstaréttarlögmanns og fleiri.
Alþingi skal samþykkja ákvörðun
um ósk um viðræður um breyting-
ar á lánasamningunum samkvæmt
endurskoðunarákvæðum laganna.
Við ákvörðunina skal byggt á for-
sendum og viðmiðum laganna. Skal
ákvörðun þar um liggja fyrir fyrir
5. október 2015.
Fjármálaráðherra skal árlega
upplýsa Alþingi um framkvæmd
lánasamninganna en fjármála-
ráðuneytið, viðskiptaráðuneytið og
Seðlabankinn eiga að meta þróun
heildarskulda, greiðslubyrði og
skuldaþol.
Þá á fjárlaganefnd, við eftirlit
með fjárlögum, að meta hvernig
skuldbindingarnar þróast.
Áttunda grein laganna fjallar um
endurheimtur. Í henni segir: „Ríkis-
stjórnin skal þegar í stað grípa til
allra nauðsynlegra ráðstafana
sem þarf til að endurheimta það
fé sem safnaðist inn á Icesave-
reikningana.“ Skal hún fyrir miðj-
an október hafa frumkvæði að
samstarfi við, meðal annars, yfir-
völd í Bretlandi, Hollandi og Evr-
ópusambandinu og óska aðstoðar
þeirra við að rekja hvert innstæð-
urnar af Icesave-reikningunum
voru fluttar. Skal semja áætlun
fyrir árslok um hvernig reynt verð-
ur að endurheimta það fé sem kann
að finnast.
• Í lögunum segir einnig: „Í því
skyni að lágmarka ríkisábyrgð
samkvæmt lögum þessum skal
ríkis stjórnin einnig gera ráðstafan-
ir, í samráði við þar til bæra aðila,
til þess að þeir sem kunna að bera
fjárhagsábyrgð á þeim skuldbind-
ingum sem stofnast hafa vegna
Icesave-reikninganna verði látnir
bera það tjón.“
Í þessu felst að þeir Landsbanka-
menn sem ábyrgð kunna að bera
lögum samkvæmt verða sóttir til
saka og bóta, dugi ekki annað til.

Landsbankamenn beri Icesave-tjónið
Birgitta Jónsdóttir, þingflokksformaður Borgarahreyfingarinnar, sagði að
semja þyrfti upp á nýtt og fá til verksins bestu mögulegu samningamenn.
Þá gætum við átt möguleika á standa uppi með glæsilega niðurstöðu.
„Innra með mér er uggur því ég veit að þetta er dropinn sem fyllir
mælinn,“ sagði Birgitta um málið og fullyrti að margir ætluðu að flytja frá
landinu vegna þess.
Hvatti hún þó þjóðina til að gefast ekki upp.
INNRA MEÐ MÉR ER UGGUR
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, sagði að málið væri
ekki það sama og ríkisstjórnin lagði upp með. Stjórnin hafi fallið á prófinu
því hún hafði ekki tryggan meirihluta fyrir málinu í byrjun. Hennar ætlan
hafi verið að fá frumvarpið samþykkt án fyrirvara. „Þingið tók völdin,“ sagði
Bjarni en vísaði ábyrgð málsins á ríkisstjórn og stjórnarflokka.
RÍKISSTJÓRNIN FÉLL Á PRÓFINU
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra sagði í lokaumræðum um Icesave-
málið í gær að með samningunum við Breta og Hollendinga og lögunum
um ríkisábyrgðina fengju Íslendingar ráðrúm til að ná kröftum sínum á
ný áður en til greiðslu lánanna kæmi. Hún sagði málið stærstu einstöku
fjárhagsskuldbindingu sem íslenska ríkið hefði tekið á sig og það hefði verið
ríkisstjórninni erfitt.
Jóhanna sagði næsta verk stjórnvalda að ræða við Breta og Hollendinga
og sannfæra þá um að skynsamlegt væri af þeim að fallast á íslensku fyrir-
varana. Kvaðst hún allvongóð um að það tækist þó að hún hefði ekki fyrir
því fullvissu.
FÁUM RÁÐRÚM TIL AÐ NÁ KRÖFTUM Á NÝ
„Eina raunhæfa leiðin er að fella málið,“ sagði Sigmundur Davíð Gunnlaugs-
son, formaður Framsóknarflokksins, og kvað afleiðingar samninganna
hafa alvarlegar félagslegar afleiðingar. Sagði hann ríkisstjórnina hafa sýnt
aumingjaskap í málinu, vinnubrögð þingsins hefðu verið óásættanleg; allt
hefði verið gert rangt.
AUMINGJASKAPUR RÍKISSTJÓRNARINNAR
Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra hæddist að stjórnarandstöðunni
fyrir að vilja eigna sér heiðurinn af breytingunum á frumvarpinu. „Það er
gott, þá geta flestir verið ánægðir.“ Flestir væru orðnir sigurvegarar í málinu,
nema náttúrlega hann. Sagðist hann taka að sér með glöðu geði að vera
sá eini sem ekki væri sigurvegari í málinu. „Ég skal vera Holta-Þórir þessa
máls,“ sagði Steingrímur og vitnaði þar í Njálu.
Hann sagði málið hafa styrkst í meðförum þingsins með málefnalegri og
sanngjarnri umgjörð um efnahags- og lagalega þætti þess.
ÉG SKAL VERA HOLTA-ÞÓRIR
Þráinn Bertelsson, þingmaður utan flokka, sagðist hafa skoðað málið vel.
Niðurstaða hans væri sú að Icesave-samningurinn sem lausn á vandamáli
sem vissulega væri til staðar væri verri lausn en vandamálið sjálft.
SAMNINGURINN VERRI EN VANDAMÁLIÐ
FRÉTTASKÝRING
BJÖRN ÞÓR SIGBJÖRNSSON
bjorn@frettabladid.is
ÞVÍ SEGI ÉG NEI Fjölmargir þingmenn gerðu grein fyrir atkvæðum sínum í atkvæðagreiðslunni í gær. Þó að skiptar skoðanir hafi
verið um frumvarpið voru þingmenn almennt á því að málið væri það erfiðasta sem til kasta þingsins hefði komið. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
ÞINGMÁLINU LOKIÐ EN ICESAVE EKKI
Þó Alþingi hafi lokið umfjöllun sinni um Icesave-málið með samþykkt frum-
varpsins um ríkisábyrgðina er málinu sjálfu hvergi nærri lokið.
Icesave-málið snýst um lántöku Tryggingarsjóðs innstæðueigenda og
fjárfesta hjá breskum og hollenskum stjórnvöldum og endurgreiðslu þeirra
lána. Samið var um að ekki þyrfti að greiða af lánunum næstu sjö árin en
endurgreiðslur hefjast árið 2016 og eiga að standa til 2024. Allt fram til
síðasta dags verður fylgst grannt með greiðslugetu þjóðarbúsins, forsendum
samningsins, verðmætum eigna Landsbankans og mögulegum heimtum á
bótum frá ábyrgðarmönnum Landsbankans svo fátt eitt sé nefnt.
Hugsanlega kemur til úrskurðar- og dómsmála vegna Icesave. Líklegt
er að reynt verði að fá úr því skorið hvort Íslandi beri yfir höfuð að greiða
skuldina og eins getur komið til sérstakra dómsmála yfir Landsbanka-
mönnum.
Laugavegi 13, 101 Reykjavík
sími 515 5800, rannis@rannis.is
www.rannis.is
Sveinn Þorgrímsson, formaður stjórnar Tækniþróunarsjóðs, stýrir fundinum.
Á dagskrá eru erindi um innlend verkefni á sviði vistvæns eldsneytis auk kynningar
á öndvegisstyrkjum Tækniþróunarsjóðs á því sviði. Umsóknarfrestur fyrir
öndvegisstyrkina verður 15. október n.k.
Tækniþróunarsjóður heyrir undir iðnaðarráðherra og starfar skv. lögum um opinberan
stuðning við tæknirannsóknir, nýsköpun og atvinnuþróun, nr 75/2007. Sjóðurinn
fjármagnar nýsköpunarverkefni í samræmi við meginstefnu Vísinda- og tækniráðs.
Umsækjendur geta verið fyrirtæki, einstaklingar, rannsóknastofnanir og háskólar.
Boðið verður upp á veitingar á fundinum.
Tækniþróunarsjóður
Hlutverk Rannís er að veita faglega aðstoð og þjónustu við undirbúning og framkvæmd
vísinda- og tæknistefnu Vísinda- og tækniráðs. Rannís er miðstöð stuðningskerfis
vísinda- og tæknisamfélagsins. Í vörslu Rannís eru opinberir samkeppnissjóðir s.s.
Rannsóknasjóður og Tækniþróunarsjóður. Rannís sér um greiningu á rannsóknum og
nýsköpun á Íslandi og gerir áhrif rannsókna og nýsköpunar á þjóðarhag og hagvöxt
sýnilegan. Rannís er miðstöð upplýsinga og miðlunar alþjóðasamstarfs vísinda- og
tæknisamfélagsins.
Kynning á öndvegisstyrkjum
sjóðsins um vistvænt eldsneyti
Tækniþróunarsjóður boðar til opins kynningarfundar á Grand hótel,
mánudaginn 31. ágúst kl. 10:00.