Andvari - 01.06.1966, Page 15

ANDVARI
ÓLAFUR TFIORS
13
sonar, komu aðeins fram tveir listar. Frá Framsóknarflokknum og íhalds-
flokknum. Alþýðuflokkurinn studdi þá lista Framsóknarflokksins. Þá fékk Ihalds-
flokkurinn 55,1% og Framsóknarflokkurinn 44,9% atkvæða. Með þessar tölur
í huga gengu íhaldsmenn bjartsýnir til' kosninganna snemma sumars 1927, en
urðu þá fyrir miklum vonbrigðum. Eftir kosningarnar var þingmannaskipun
þessi þegar landskjömir þingmenn voru meðtaldir: íhaldsflokkur 16 þingmenn,
Framsóknarflokkurinn 19 þingmenn, Alþýðuflokkurinn 5 þingmenn, Frjálslyndi
flokkurinn 1 þingmann og utan flokka 1 þingmaður.
Hér réði kjördæmaskipunin að vísu nokkru um, því að við sjálfar kosning-
arnar 9. júlí 1927 urðu úrslitin þessi: íhaldsflokkur fékk 42,5% atkvæða, Fram-
sóknarflokkur 29,8%, Alþýðuflokkur 19,1%, Frjálslyndi flokkurinn 5,8% og utan
flokka 2,8%.
Að kosningum loknum myndaði Tryggvi Þórhallsson ríkisstjórn skipaða
Framsóknarmönnum, og naut hún einnig stuðnings Alþýðuflokksins.
íhaldsmenn og Frjálslvndir snerust til harðrar stjórnarandstöðu og mögn-
uðust deilur bæði á Alþingi og utan þings næstu misseri. Olafur Thors gekk
þá fram fyrir skjöldu, ferðaðist m. a. víða til fundahalda sumarið 1928. Á seinni
ámm gerði hann stundum gaman að því, að sumir hinna eldri flokksbræðra
sinna hefðu þá latt sig þessara fundaferða og talið, að þær kynnu að verða
Framsóknarmönnum til viðvörunar, svo að þeir gættu sín betur, þegar á kjörtíma-
bilið liði. Þeim flokksbræðmm þótti raunin verða öll önnur, því að síðar hefði
gráu verið bætt ofan á svart í stjómarháttum Framsóknar. Þegar þetta gerðist,
var Ólafur enn í fullu æskufjöri, en átti í höggi við andstæðinga, sem síður en
svo voru á því að láta undan síga. Þeim tókst m. a. að gera það að hneykslunarefni
í liði sínu um land allt, að Ólafur Thors væri svo strákslegur, að hann hefði farið
úr jakkanum, þegar honum þótti gerast nokkuð heitt á fundi, sem haldinn
var á Hvammstanga. Til þess ,,hneykslis“ var vitnað ámm saman í blaðagreinum
og á mannfundum.
Harðnandi átök leiddu til þess, að íhaldsmenn fylktu liði sínu fastar en áður.
Boðuðu þeir m. a. í því skyni til fyrsta Landsfundar flokksins, sem haldinn var
vorið 1929. Upp úr þeim fundi hófust umleitanir um sameiningu Ihaldsflokksins
og Frjálslynda flokksins, sem stofnaður hafði verið 1926 af síðustu leifum Sjálf-
stæðisflokksins gamla. Sigurður Eggerz var þá eini fulltrúi flokksins á þingi, því
að annar aðalforingi flokksins, Jakob Möller, hafði fallið við kosningarnar 1927.
Báðir höfðu þeir á sínum tíma átt í hörðu höggi við stjóm íhaldsflokksins, sem
tekiÖ hafði við af Sigurði Eggerz 1924, og Jakob verið henni einna skeinuhætt-
astur allra þingmanna. Góður kunningsskapur var hins vegar milli beggja og
Ólafs Thors. Sigurður taldi sig t. d. hafa haft samband við Ólaf um banka-