Andvari - 01.06.1966, Page 117

ANDVARI
SNEMMA BEYGIST KRÓKURINN . . .
115
kortunum og kunni ég þau svo utanað,
að ég gat teiknaS upp úr mér hvert land.“
Sennilega hafa hin gáfuSu og námfúsu
systkin öll lagt eitthvaS af mörkum til
þessarar vísu, svo og annarra, er þau
settu saman, til þess aS muna betur hiS
strembna námsefni, því aS öll munu þau
hafa veriS vel hagmælt, þótt Benedikt
bæri af í þeirri íþrótt og yrSi síSar eitt
þeirra þjóSkunnur fyrir skáldskap sinn.
Um lestrarfýsn þeirra systkinanna á
bernskuárunum farast honum m. a. svo
orS í áSurnefndri bók:
„FaSir minn átti allmikiS bókasafn,
og las ég allt sem ég gat, fornsögur
íslenzkar, latneska og gríska rithöfunda
óvaliS og óskipaS, rit Magnúsar Step-
hensens o. s. frv; Klausturpósturinn,
VinagleSi og MinnisverS tíSindi, ásamt
Gaman og alvara, voru meS mínum fyrstu
bókum; enn fremur Kvöldvökurnar,
Gústafssaga og svo Fornaldarsögur og
Noregskonungasögur. Einnig las ég á
dönsku þaS sem ég náSi í, en þaS var fyrst
helzt Rahbeks lestrarbók og ÞiSrikssaga
af Bern, — hana höfSum viS ekki á
íslenzku; ég var alveg hrifinn af þessari
rómantísku dýrS, herklæSunum og drek-
unum. — Fornaldarsögur lásum viS og
hvaS eftir annaS, og okkur fannst eins
og viS kæmum inn í dýrSlegar töfrahallir,
þegar viS fengum aS ljúka þeim upp.—
ViS ÞuríSur systir mín lásum allt, sem
unnt var;--------en þá hafSi ég engan
smekk fyrir skáldskap, ég hafSi þvert á
móti óbeit á öllum kvæSum eins og
Byron; samt held ég aS ég hafi ort
eitthvaS, því aS einu sinni fundum viS
Egill upp á því á fæSingardag föSur míns,
aS færa honum minningarblaS og kvæSi;
þar var máluS lukkugySjan á hjóli og
einhverjar vísur ritaSar á, sem ég nú
ekkert man. Náttúrlega var ég höfuS-
maSurinn í þessu og var hlegiS aS okkur
fyrir „demonstrationina"; sem raunar var
von, því þetta átti aS verSa svo hátignar-
legt, en var komiskt.--------Einu sinni
orti ég kvæSi til aS fá aS fara aS SviS-
holti, en úr þessu eSa öSru man ég
ekkert; einungis man ég þaS, aS mér var
mjög hægt um mál og stíl, sem ekki er
furSa, þegar maSur fer aS lesa undir eins
og maSur fer aS sjá — en þó, hversu
margir eru ekki til, sem lesiS hafa eins
mikiS, og cru þó klaufar í málinu, hvort
heldur er í bundnum eSa óbundnum stíl?
Er þaS þá meSfætt eSa arfur?“
Kvöldvökurnar á EyvindarstöSum voru
dyggilega notaSar til margvíslegrar heim-
ilisiSju, eins og þá tiSkaSist á íslenzkum
sveitaheimilum, en í rökkrinu og á kvöld-
in var líka óspart ausiS af lindum þjóS-
legra fræSa, og hin fróSleiksfúsu systkin
lögSu þá hlustir viS. Um þaS segir Grön-
dal^
„Á veturna var ullarvinna, og stundum
ofiS og fenginn til þess einhver utanhúss;
á kvöldin voru og lesnar sögur, allar sem
til voru á íslenzku; oft voru og sögur
sagSar í rökkrinu og gerSu þaS ýmsir,
og sumar vinnukonurnar og föSuramma
mín, hún kenndi okkur söguna af Gili-
trutt; Þorsteinn Jónsson( frá AuSkúlu)
sagSi sögu af „keflunum rauSu,“ og ég
hef aldrei séS hana nokkurstaSar nefnda;
ég man einungis eftir hvaS okkur þótti
sagan falleg, enda var þaS ekki lítil
sæla þegar viS hreiSruSum okkur öll í
kringum sögumanninn í rökkrinu og
fengum aS heyra um öll þessi undur. AS
bægja alveg í burtu þessari rómantísku
fantasíu, er afkáraskapur einn, því þetta
er ein af ástgjöfum náttúrunnar og þegar
Realistarnir eSa Materialistarnir eru búnir
aS útrýma því, þá er allt tómt, enginn
skáldskapur til.
Ég var þá þegar farinn aS yrkja. Ég
komst meSal annars yfir eitthvaS af
Oehlenschlagers kvæSum, sem gerSu
mikil áhrif á mig. Ég þýddi eina vísu,