Andvari - 01.05.1967, Side 21

ANDVARI
í EYÐIMÖRK SÝRLANDS
19
ekki falsaðir, enda verðið svo lágt, að það hefði gefið lítinn ágóða. En Petra er
enn ekki komin inn í hringiðu ferðamannalífs og fomgripir því ekki komnir í
hátt verð. Nokkru seinna fann ég brot úr brendum leirkerum í sandinum.
Hve gömul þessi borg er, er ekki vitað með vissu. Elztu mannvirki, sem
þar sjást nú, eru grafarhellar, sem taldir eru vera frá 6. öld fyrir Krists fæðingu.
Petra er nefnd einu sinni í Gamla testamentinu og heitir þar Selu, en það
þýðir sama og Petra, þ. e. klettur. Þegar Móses var hér á ferð með ísraels
lýð, hefur sennilega engin borg verið á þessum stað. Talið er að Petra hafi í
fyrstu verið felustaður og virki ræningjaflokka. Síðar varð hún mikil verzlunar-
horg, enda lá hún í þjóðbraut, við lestaveginn rnilli Mesópótamíu og Egypta-
kmds. Hún var óvinnandi vígi, og tóku borgarbúar vörubirgðir kaupmanna til
geymslu gegn ríflegu gjaldi og varðveittu þær í hellum og hvelfingum neðan
jarðar, þar sem þær voru ömggar fyrir ránsmönnum, sem þá voru margir í eyði-
mörkinni. Á tímabili náði veldi Petru frá Damaskus suður í Arabíu. Trajanus
Rómakeisari lagði borgina undir sig, og hófst þá mesta blómaskeið hennar. Flest
þau mannvirki, sem þar ber mest á nú, em frá tímum Rómverja. Síðan hnignar
borginni smátt og smátt. Krossfararnir náðu henni á sitt vald, en er þeir höfðu
verið reknir burtu, lagðist hún í eyði. Hún hvarf gjörsamlega út úr sögunni og
var Evrópumönnum týnd í 600 ár. Bedúínahópar, sem flökkuðu um þessar
slóðir, vissu vel, hvar borgin var, en héldu því stranglega leyndu fyrir útlend-
mgum, þar sem þeir trúðu því, að þar væru fólgin mikil auðæfi. Vadi Músa var
idla tíð áningarstaður úlfaldalesta, en þótt skammt sé á milli, sést Petra ekki
þaðan, og hafa lestir farið fáa kílómetra frá borginni í margar aldir án þess að
vita um hana.
Þá er það árið 1812, að svissneskur ferðalangur að nafni John Lewis
Burckhardt fann Petru aftur. Hann hafði kynnzt bedúínum og komizt á snoðir
um það, að borg in var til. Bjó hann sig sem hjarðmann og dvaldi í tjöldum hirð-
lngja í fjögur ár dulbúinn og lærði mál þeirra til fullnustu. Hann reikaði víða
um eyðimörkina og hitti þá einu sinni á dauðraborgina eða grafreitinn, sem er
utan við gjána Es Sik. En þar með var inngangurinn í Petru fundinn. Þetta
vakti geysimikla athygli um allan heim, enda er borgin óvenjuleg um flest, en
aht fram á allra síðustu ár, voru þeir mjög fáir, sem þangað komu. Engin farar-
tæki var hægt að nota nema einhverskonar reiðskjóta, og leiðin ótrygg vegna
ræningjahópa.
Þegar við leggjum af stað, er degi tekið að halla og hálf dagleiðin eftir.
Samferðamennirnir eru sumir ríðandi, en ég geng sömu leið til baka eftir
hellulagða veginum, fram hjá musterinu og riddaraborginni, gegnum skarðið
þar sem dalurinn þrengist og inn í hamraketilinn, sem við komum fyrst í. Aftur