Andvari - 01.05.1967, Page 48

46
NIGEL BALCHIN
ANDVARI
ekkja. Norrænir menn virtu mikils konur
sínar og sýndu þeim óvenjulegt tillæti,
en þeir virðast ekki hafa veriS sérlega
rómantískir elskhugar, og mjög fátt er
að finna í Islendingasögunum um ástríSu-
fullar ástir karls og konu, þó að margt sé
þar sagt um hjúskapartryggSir. Ef til vill
er þetta í samræmi við þá algengu til-
hneigingu sagnanna að segja ekkert frá
innra tilfinningalífi manna. Enginn vafi
virðist á því, að Hildigunnur hefur unn-
að Höskuldi af heilum hug, og vér höfum
áður séð, að hún var skaprík kona. Hún
var líka af þeirri gerð norrænna kvenna,
eins og Bergþóra, Hróðný og Hallgerður,
sem taldi, að eina rétta svarið við vígi
væri annaÖ víg eða þó helzt fleiri en
eitt. Hún vandaði til undirbúnings að
fundi þeirra Flosa, og um leið og hún
gekk grátandi inn, spurði hún hann blátt
áfram, hverrar hefndar eða hjálpar hún
mætti af honum vænta. Flosi lofaði henni,
að hann skyldi sækja mál hennar til fullra
laga, en Ijóst var, að það voru ekki lög,
sem Hildigunnur vildi. Hún gekk til
kistu sinnar, tók upp skikkjuna Flosa-
naut, sem Höskuldur hafði borið, þegar
hann var drepinn og hún hafði læst niður
gegnvætta í blóði hans. Þá gekk hún
hljóðlega að baki hans og kastaÖi skikkj-
unni yfir hann, svo að blóðstorkan hrundi
um hann, og særði hann að hefna Hösk-
ulds eða heita hvers manns níðingur ella.
Flosi var auðvitað hrelldur og reiÖur.
Hann var ýmist rauður sem blóð eða
fölur sem gras. Skikkjunni kastaði hann
til hennar aftur og kallaði hana hið versta
forað og kvað köld jafnan kvenna ráð.
Með þeim orðum kvaddi hann hana og
hélt á brott til þess að ráðgast við aðra
aðila, sem nú mundu taka blóÖhefndina
í arf, — Sigfússonu, bræður Þráins og
frændur Höskulds, sem myrtur var.
ViÖhorf þeirra virÖist hafa verið að
mestu hið sama og Flosa, — þeir vildu
fylgja málinu til hins ýtrasta, en með
friði og lögmætum hætti. Einn þessara
manna, Ketill úr Mörk, var í sérstökum
vanda staddur, þar sem hann var frændi
Höskulds, en tengdasonur Njáls. Tveir
einir úr hópnum vildu grimmilega hefnd,
þeir Grani Gunnarsson og Gunnar
Lambason, ungu mennirnir tveir, sem
SkarpheÖinn hafði verið svo göfuglyndur
að gefa líf í bardaganum, þegar Þráinn
var felldur. Þeir sýnast alls staðar í sög-
unni einkar leiðinlegir piltar, og Flosi
hafði greinilega lítið gagn af þeim. Hann
sagði þeim opinskátt þá og síðar, að
háreysti þeirra væri meiri en hugrekkið
og þeir mundu síðar beisklega iðrast
þess, er þeir bæðu um. Flosi var nógu
vitur til að sjá, að framhald blóðhefndar-
innar mundi aðeins enda með ósköpum
fyrir alla hlutaðeigendur.
Málið kom því fyrir þing, og áður
voru báðir aðilar önnum kafnir að safna
stuÖningsmönnum sínum og leita lið-
veizlu annarra eins og venja var til. Aug-
ljóst virtist, að Njálssynir mundu lenda
í vanda, því að Flosi, fylgismenn hans og
ættingjar og Sigfússynir fylltu mjög öfl-
ugan flokk, víg Höskulds hafði mælzt
mjög illa fyrir, þótt slíkt skipti kannski
ekki miklu máli. Það atriði sögunnar, þar
sem bræðurnir og Ásgrímur, vinur þeirra,
ganga frá húð til búðar að biðja liðveizlu
og stuÖnings í málinu, ber á sér sérstök
merki yfirvofandi óskapa. í hverri búð
gerist hið sama með litlum tilbrigðum.
Ásgrímur biður um liÖveizlu fyrir bræð-
urna, og um hana er neitað með tilbreyti-
legri kurteisi eða ruddaskap; en í hvert
skipti lítur sá, sem liðveizlu er beðinn, á
SkarpheÖin og spyr um deili á honum með
undarlegu orÖalagi: „Hverr er sá maðr,‘‘
segja þeir, „er fjórir menn ganga fyrri
og hefur öxi reidda um öxl?" „Stór maður
gjörvulegur, fölleitur og skarpleitur; hann
virÖist skjótlegur til karlmennsku, en