Andvari - 01.05.1967, Síða 83

ANDVARI
UNESCO 20 ÁRA
81
að í upphafi sé nær útilokað að sjá
barnafræSslunni fyrir nægilega mörgum
hæfum kennurum, nema hafa áSur veitt
þeim framhaldsmenntun, aS minnsta
kosti aS vissu lágmarki. SömuleiSis þarf
aS veita þeim, sem eru á „miSstiginu",
ef svo má aS orSi komast, þeim sem eiga
aS starfa aS ýmiskonar framleiSslu- og
þjónustustörfum, nokkra framhaldsmennt-
un, þannig aS efnahagslífiS geti þróazt
eSlilega, og þá þarf einnig aS undirbúa
nokkurn hóp manna undir æSri mennt-
un, því aS augljóst er, aS ekkert nútíma-
þjóSfélag getur vaxiS og eflzt nema ein-
hver æSri menntun komi til skjalanna.
Þannig hefur þeirri skoSun ýmissa sér-
fræSinga í skóla- og menntamálum auk-
izt mjög fylgi á undanförnum árum, aS
nauSsynlegt sé aS tengja þessa þætti
saman, gera heildaráætlun nokkur ár
fram í tímann um framkvæmd kennslu
og menntunar á hinum ýmsu stigum, og
sé þá aS sjálfsögSu miSaS viS þarfir og
efnahagslega getu hvers þjóSfélags, sem
í hlut á. Hefur Unesco einmitt leitazt viS
aS veita síaukna aSstoS í þessu efni, m. a.
meS því aS koma á fót sérstakri skrifstofu
í París, sem sérstaklega starfar aS því aS
gera áætlanir á sviSi skóla og mennta-
mála.
Til þess aS gefa dálítiS frekari hug-
mynd um hvernig hinir ýmsu þættir
þessara mála eru hver öSrum tengdir,
skal þess getiS, aS samkvæmt áætlunum,
sem gerSar hafa veriS, er álitiS, aS áriS
1970 þurfi aS koma 52 milljónum barna
í skóla í löndum Afríku, Asíu og SuSur-
Ameríku, fram yfir þaS sem nú er, en
þetta hefur þaS aftur í för meS sér aS
þjálfa þarf 850 þúsund fleiri kennara en
nú eru starfandi í þessum löndum.
Ekki er ólíklegt og raunar ekki nema
eSlilegt, aS sú spurning vakni hjá les-
endum, hvort Unesco láti sig eingöngu
skipta þarfir og vandamál vanþróaSra
ríkja eSa þróunarlandanna svo nefndu.
ASur en lengra er haldiS í því sambandi,
er fróSlegt aS athuga skilgreiningu þá,
sem Frakkinn René Maheu, núverandi
aSalframkvæmdastjóri Unesco, gaf á hug-
takinu „þróunarland" í ræSu, sem hann
hélt í júlímánuSi s. 1. á fundi efnahags-
og félagsmálaráSs SameinuSu þjóSanna,
en þar segir m. a.:
„HvaS er þaS, sem viS eigum viS, ná-
kvæmlega, þegar viS teljum þjóSfélag
vera vanþróaS? Eg myndi ekki hika viS
aS segja aS þaS sé þjóSfélag, er í hugsun
og háttum hefur ekki tileinkaS sér þá
menningu tækni og vísinda, sem er
meginafl og ein höfuSforsenda mann-
legra framfara nú á tímum. MeS öSrum
orSum, aS sú þjóS, sem í hlut á, hafi
þróazt aS því marki, aS vísindi hennar
og itækni sé ekki lengur sem töfradrykkur,
aSfluttur frá öSrum löndum, heldur hafi
náS því aS verSa lifandi og óaSskiljan-
legur hluti þeirrar menningar, sem hún
hefur tileinkaS sér.“
ÞaS er augljóst, aS mjög er erfitt aS
ákveSa hvenær eitt land eSa þjóSfélag
sé fullþróaS, eSa ekki lengur vanþróaS
á einhverju sviSi. HugtakiS hefur fyrst
og fremst veriS notaS um þau mörgu
þjóSlönd, sem á síSustu árum hafa brot-
izt undan erlendum yfirráSum og öSlazt
sjálfstæSi og eigin stjórn, einkum í Afríku
og Asíu. Þessi lönd eru af skiljanlegum
ástæSum einna skemmst á veg komin á
sviSi efnahags- og skólamála og ýmissa
annarra félagsmála. En þar meS er ekki
sagt, aS öll önnur lönd, sem kunna aS
eiga sér lengri sögu pólitísks sjálfsfor-
ræSis, hafi náS algerri fullkomnun í þessu
tilliti, því fer fjarri, enda verSur ávallt
erfitt aS segja til um hvenær þaS ástand
hefur skapazt í slíkum málum, aS þar
verSi engum frekari umbótum viS komiS.
Mannlegt líf er einu sinni þess eSlis, aS
6