Andvari - 01.05.1967, Qupperneq 90

88
ÁRNI G. EYLANDS
ANDVARl
Oslóarsvæðisins um langleiði og með
ærnum kostnaði, bæði frá Rogalandi og
Þrændalögum, jafnvel norðan frá nyrztu
héruðum Norður-Þrændalaga. Hefir
mjög komið til orða að ríkið verði að
greiða þá flutninga að einhverju leyti,
þótt enn hafi það eigi verið gert. Auðvelt
væri að leysa vandann með því að flytja
inn mjólk og rjóma frá Danmörku og
Suður-Svíþjóð, það væri langtum ódýrara
heldur en að sækja mjólk um eins langan
veg og nú er gert, innanlands. En seint
mun verða gripið til slíks innflutnings.
Norðmenn leyfa sér blátt áfram ekki að
reikna einfaldlega hvað sé ódýrast talið
í krónum, þegar um mjólkurframleiðsluna
er að ræða. Þeir leyfa sér eigi heldur að
ýta undir að byggðir leggist í eyði með
því að flytja inn mjólk og mjólkurafurðir,
að veikja búskapinn í landinu með inn-
flutningi þeirra búvara, sem þeir telja
eðlilegt að framleiða innanlands til sjálfs-
bjargar. Hinu má þó eigi gleyma, að á-
stæður Norðmanna þokast æ meira í þá
átt, að þeir þurfi að fara að flytja inn nær
allar tegundir búvara. Þannig hefir einn
af helztu framámönnum í norskum land-
búnaði nýlega farizt orð, og þótt slíkum
ummælum hafi verið andmælt harðlega,
hefi ég sterkan grun um, að orð hans hafi
því miður við rök að styðjast.
Þessi mál öll vefjast fyrir ráðamönnum
víða um lönd. Nægir að benda á hver
þröskuldur búsafurðirnar hafa verið og eru
í samstarfinu innan Efnahagsbandalags
Evrópu. Eigi þykir ráðlegt að stíga yfir
þau markaðsmál til þess að flýta framsókn
á öðrum sviðum. Hið sama gildir um Frí-
verzlunarbandalag Evrópu, svo sem kunn-
ugt er. Þetta væri ástæða til að skýra
fyrir íslenzkum neytendum meira en gert
er, að vandamálið: samskipti íslenzkra
bænda og íslenzkra neytenda, er ekki neitt
sérstætt íslenzkt fyrirbæri. Hagfræðingar
vorir mættu sannarlega leggja hönd að
verki að skýra slíkt fyrir alþjóð manna,
vel og ýtarlega.
II
En víkjum aftur að hinni svo kölluðu
„offramleiðslu" búvara hér á landi. Um
tvo vöruflokka er að ræða, mjólkurvörur
og kjöt, sérstaklega kindakjöt. Þetta tvennt
er í eðli sínu mjög ólíkt.
Af kindakjöti höfum vér lengstum haft
ærið nóg til neyzlu innan lands og oftast
verulegan afgang til útflutnings. Sá út-
flutningur er því ekkert stundarfyrirbæri.
Hann er nú mjög verulegur, um hitt er
erfitt að spá, hvort hann muni aukast á
næstu árum, standa í stað eða jafnvel
minnka. Að styðja útflutning kindakjöts
er í eðli sínu hliðstætt því að styðja út-
flutning sjávarafurða. Komið hefur fyrir,
að það hefir verið gert beint og óbeint,
og er enn gert óbeint á ýmsan hátt, þótt
ljósar tölur liggi ekki fyrir um það og
kostnaðurinn komi ekki fram sem millj-
ónatölur á fjárlögum. T)
Æskilegt væri að afnema allar útflutn-
ingsuppbætur á kindakjöt, og menn láta
sig dreyma um það. En ekki munu auð-
fundnar leiðir til þess, nema með því móti,
að sauðfjárræktin njóti fjárhagslegrai
fyrirgreiðslu á einhvern annan hátt.
Jafn-stærri fjárbú við betri ræktun jarðar,
og hækkandi verð á sauðfjárafurðum til
útflutnings, virðast vera helztu möguleik-
arnir, og hvort tveggja ætti að vera sækj-
andi. Satt að segja virðist verð á íslenzku
dilkakjöti erlendis — það sem fæst fyrir
það — vera lægra en efni standa til.
Síðustu spádómar fróðra manna ganga
í þá átt, að innan fárra ára muni
verða skortur á kjöti hér í álfu, sér-
staklega nautakjöti. Ég mun ekki fara
frekar út í þá hluti, en endurtek,
1) Nú er búið að lögfesta útflutnings-
uppbætur á skreið og fleiri greiðslur svipaðar
vegna sjávarútvegsins.