Andvari - 01.01.1989, Blaðsíða 44

42
PÁLL THEODÓRSSON
ANDVARI
geislamælingatækja, en þau voru tiltölulega einföld og byggðust á
margreyndri tækni.
Fróðlegt var að fylgjast með framvindu smíðinnar. Þótt verkefnið
hafi að mestu leyti verið í höndum Arnar fylgdist Þorbjörn grannt með
hverju skrefi og á löngum samræðum þeirra var erfitt að heyra annað
en að þeir væru báðir rafmagnsverkfræðingar.
Tæpu ári síðar var smíði tækisins lokið og hafði það þá hlotið nafnið
Magni, sem er stytting af enska orðinu magnetometer. í upphafi var
þessi segulmælir ætlaður til að afla upplýsinga um segulstefnu berglaga
djúpt í jörðu með mælingu á lóðréttu sniði segulsviðsins í djúpum
borholum. Þetta reyndist þó mun erfiðara en í upphafi var ætlað, en
mælirinn reyndist hinsvegar hið mesta þarfaþing við önnur verkefni, til
skráningar í segulmælingastöðinni og við kortlagningu segulsviðs
jarðar.
Þorbjörn sá að treysta mætti gögn segulmælingastöðvarinnar með
því að mæla segulsviðið lotubundið með Magna, t.d. á 10 mínútna
fresti, og skrá niðurstöðurnar á sjálfvirkan hátt. Tæki voru smíðuð hjá
Rafagnatækni (sem sagt verður frá síðar) til sjálfvirkrar skráningar á
merkjum frá Magna. Kerfið var síðan sett upp í Leirvogsstöðinni, en
enn liðu nokkur ár þar til þessi tækni var tekin upp í erlendum
stöðvum. Segulkortlagning jarðhitasvæða er mikilvægur þáttur í jarð-
hitaleit og reyndist Magni kjörið tæki til slíkrar kortlagningar. Þetta
varð til þess að tvö ný Magnatæki voru smíðuð, annað keypti Raf-
orkumálaskrifstofan en hitt fór í segulmælingastöðina. Fyrsta tækið
notaði Þorbjörn til margvíslegra rannsókna og prófana.
XV Móði
Snemma var farið að nota Magna til segulkortlagningar, fyrst með
mælingum á jörðu niðri en síðan í flugvél. Kom þá fljótt í ljós að Magni
hentaði ekki nógu vel til segulkortlagningar úr flugvél þar sem hann
gefur slitrótta mælingu á segulsviðinu. Þorbjörn fór því snemma að
velta fyrir sér hvernig mætti búa til segulmæli sem byggðist á sama
fyrirbæri en gæfi samfellda mælingu.
Hann hafði haft spurnir af tæki í Sovétríkjunum sem gaf samfellt
merki, en það var einungis unnt að nota í rannsóknastofu sökum