Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1999, Side 38

Andvari - 01.01.1999, Side 38
36 VÉSTEINN ÓLASON ANDVARI menntarýnin er umfram allt sálfræðileg, leitar að merkingarkjarnan- um í innra lífi persóna, jafnvel þótt nær eingöngu sé sagt frá athöfn- um fólks og orðum, og lítur á þennan merkingarkjarna sem brot eða endurgeislun af innra lífi höfundarins. Þetta innra líf er auðvitað aft- ur á sinn hátt mótað af aðstæðum og menningu tímans. Þessi aðferð getur skilað miklu og hefur gert, en þó er hætt við að slíkri rannsókn sjáist yfir mikilvægi hinna sameiginlegu hugsunarferla, ‘goðsagn- anna’, sem móta lífssýn manneskjunnar og túlkun hennar á veruleik- anum með ýmsum hætti á hverjum tíma og erfitt er að greina frá þeim gamalgrónu viðhorfum sem fylgdu efninu í munnlegri geymd. Þegar horft er um öxl yfir meira en hálfrar aldar skeið þar sem far- ið hefur fram mikil rökræða og íhugun um eðli mannlegs máls og skynjunar, virðist mér augljóst að viðhorf Einars Ólafs geri hvort tveggja í senn að skerpa sýn hans og takmarka sjónarhornið. Á Njálsbúð er afar auðugt verk og bregður svo margvíslegri birtu yfir söguna að því verður ekki lýst í fáum orðum. Þrátt fyrir það að bók- in sé fremur stutt, og þó ekki alltaf stuttorð um efni sitt, hafa allir þeir sem síðan hafa skrifað um Njálu viljandi eða gegn vilja sínum orðið að taka mikið tillit til rita Einars Ólafs um söguna og lært óhemju mikið af þeim. Einar Ólafur virðist hafa lesið allt með næmri eftirtekt og skilið með djúpri íhygli, þar sem tilfinningar og vitsmunir leikast á eins og í mynd hans af höfundi Njálu, en varla fer milli mála að Njála hefur verið ‘hans mikla ást’ í heimi bókanna. Niðurstöður sínar af rann- sóknum á sögunni um nær þriggja áratuga skeið dregur hann saman í formála útgáfunnar í íslenzkum fornritum. Sá formáli er að vísu langur en þó hnitmiðaður, og fræðimaðurinn sjálfur er þar hlédræg- ari en í fyrri verkum. Þar má glöggt sjá ýmsar áherslubreytingar, sem sjálfsagt stafa m.a. af því að nú var ekki lengur á brattan að sækja að vinna skoðunum bókfestunnar fylgi. Þær höfðu reynst sigursælar. Hér er t.d. rækileg grein gerð fyrir því hvers konar munnlegum heimildum megi gera ráð fyrir, og er það ólítið. Því fer þó fjarri að dregið hafi úr hlut höfundarins í sköpun sögunnar. í meginatriðum eru þar sömu viðhorf og í fyrri ritum. Með útgáfu Brennu-Njáls sögu kórónaði Einar Ólafur Sveinsson hið mikla framlag sitt til íslenzkra fornrita. Það hófst raunar þegar með fyrsta ritinu sem þar kom út, sem var Egils saga gefin út af Sig- urði Nordal. Sigurður getur um aðstoð hans og þakkar í lok formála
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.