Andvari - 01.01.1999, Blaðsíða 52

50
VÉSTEINN ÓLASON
ANDVARI
lenskra fræða með útgáfum, fræðiritum og fyrirlestrahaldi víða um
heim, en hópurinn var auðvitað stærri og grunnurinn breiðari, og
komu þar til bæði jafnaldrar Einars Olafs og nemendur þeirra Sig-
urðar, auk þeirra fræðimanna sem notið höfðu handleiðslu Jóns
Helgasonar um lengri eða skemmri tíma.
Skýrastur vitnisburður um styrk íslenskra fræða og viðurkenningu
var ritröðin Islenzk fornrit, sem Sigurður Nordal ritstýrði þangað til
Einar Ólafur tók við því starfi 1954, en hér hefur þegar komið fram
að í útgáfustarfinu sjálfu átti Einar Ólafur meiri hlut en nokkur ann-
ar.31 Islenskir menn gátu haldið því fram með fullum rétti að hvergi
mundu framhald og gróska rannsókna á þeim forna menningararfi,
sem handritin geymdu, verða betur tryggð en á íslandi, vegna þess
að þjóðin talaði enn sömu tungu og skráð er á skinnið, þótt margt
hefði breyst, og skynjaði heim fornritanna sem hluta af sínu vegar-
nesti með öðrum hætti en skyldar þjóðir. Þessi rök vógu þungt og
vega enn, og þau lágu Einari Ólafi vafalaust þungt á hjarta við starf
hans að handritamálinu og stjórn og eflingu Handritastofnunar.
Þegar handritamálið var komið á rekspöl á sjötta áratugi aldarinnar
þótti auðsýnt að mikilvægt væri að Islendingar sýndu að þeir væru
engu síður færir um að búa til prentunar vísindalegar útgáfur fornrita
í samræmi við ströngustu fræðilegar kröfur en aðrar þjóðir. Háskóli
Islands stofnaði handritaútgáfunefnd árið 1955, og starfaði hún til
ársins 1962 þegar Handritastofnun íslands tók við hlutverki hennar.
Undanfari þessarar nefndarstofnunar voru tillögur sem þeir prófess-
orarnir Einar Ólafur Sveinsson og Ólafur Lárusson höfðu lagt fyrir
menntamálaráðherra með bréfum 29. mars og 3. des. 1954 með til-
lögum um útgáfustarfsemi og fjárveitingar til hennar. Fjárveitingin
fékkst á fjárlögum 1955, og var nefndin stofnuð í framhaldi af því.
Einar Ólafur átti sæti í handritanefnd ásamt þeim Alexander Jó-
hannessyni, Ólafi Lárussyni og Þorkatli Jóhannessyni. Eftir lát Þor-
kels Jóhannessonar 1960 tók Hreinn Benediktsson prófessor sæti
hans í nefndinni. A vegum þessarar nefndar kom út ljósprentun
beggja aðalhandrita íslendingabókar með formála eftir Jón Jóhann-
esson 1956, Skarðsárbók Landnámu búin til prentunar af Jakobi
Benediktssyni og Dínus saga drambláta búin til prentunar af Jónasi
Kristjánssyni, og eru það allt hin vönduðustu verk. Handritastofnun