Andvari - 01.01.1999, Side 103

andvari
GUÐFEÐUR ÍSLENSKS FLOKKAKERFIS
101
1 Jón Þorláksson, „Járnbrautir á íslandi", Lögrétta (1914-1915). Endurprentað í Rœður og
j2 ritgerðir, bls. 457-458.
Benda má í því sambandi á uppeldishugmyndir Ólafs Stefánssonar stiftamtmanns í „Um
Jafnvægi Biargrædis-veganna á íslandi", Rit þess íslenzka Lœrdoms-Lista Félags 7 (1786),
bls. 113-193 og skrif Baldvins Einarssonar um uppeldismál í fyrsta hefti Ármanns á Al-
33 Þingi (1829) - endurútgefið í Baldvin Einarsson, Uppeldið varðar mestu (Reykjavík, 1995).
Sjá t. d. Jónas Jónsson, „Hvar eiga skólarnir að vera?“ og „Víkurskólinn", Skinfaxi (1914).
Endurprentað í Komandi ár 3. bd. (1939), bls. 186-191. Erlendur Einarsson, sem var for-
stjóri SÍS í rúma þrjá áratugi, segir Jónas hafa verið mótfallinn flutningi Samvinnuskólans
en skýrir það ekki frekar; Erlendur Einarsson, „Hann var hugsjónamaðurinn sem vissi
34 málstað sinn réttan“, Á aldarafmæli Jónasar frá Hriflu, bls. 20.
Jónas Jónsson, „Ræktun lands og lýðs“, Skinfaxi (1916). Endurprentað í Komandi ár3. bd.
35 (1939), bls. 245-248.
>,Framsóknarflokkurinn og jafnaðarmennskan", Tíminn 29. sept. 1923. Guðjón Friðriks-
son eignar Jónasi þessa grein án þess að tilgreina heimildir fyrir því, en allar líkur eru á að
36 hann feðri greinina rétt; Guðjón Friðriksson, Með sverðið í annarri hendi, bls. 195.
Um þetta er fjallað í Guðjón Friðriksson, Ljónið öskrar. Saga Jónasar Jónssonar frá
Hriflu 3. bd. (Reykjavík, 1993), bls. 54-67. Einn nánasti vinur Jónasar virðist hafa trúað
því að samherjar hans hafi svikið hann í þessu máli, sbr. viðtal Gylfa Gröndals við Þóri
Baldvinsson, „Af vörum gestsins reis nýtt ísland“, Á aldarafmœli Jónasar frá Hriflu, bls.
63-64. Það skal tekið fram að fallvalt er að treysta um of á þessi ummæli þar sem þau
32 féllu hálfri öld eftir að atburðirnir gerðust.
Erlendur Einarsson, „Hann var hugsjónamaðurinn sem vissi málstað sinn réttan“, Á
38 uldarafmœli Jónasar frá Hriflu, bls. 13-22.
Jónas Jónsson, „Þegar draumar rætast“, Komandi ár 1. bd. (1952), bls. LIII-LVII. Greinin
39 er ódagsett en virðist skrifuð undir lok 5. áratugarins, sbr. bls. XLIII.
Jónas Jónsson, „Jón Þorláksson", Nýja dagblaðið (1935). Endurprentað í Komandi ár 4.
w bd. (1938), bls. 92.
Indriði G. Þorsteinsson, „Lék eins og af fingrum fram inngöngumarsinn að lýðveldinu",
Morgunblaðið (1985). Endurprentað í Aldarafmœli Jónasar frá Hriflu, bls. 34. Jónas var
líka mjög stoltur af þeim ummælum sem hann hafði eftir Ólafi Thors að eftirmæli hans
eftir Jón hefðu verið þau bestu sem um Jón voru skrifuð; sbr. Indriði G. Þorsteinsson,
4] Samtöl við Jónas, bls. 63.
Stefán Jóhann Stefánsson, Minningar 2. bd. (Reykjavík, 1969), bls. 166-169. Gott yfirlit
yfir persónugerð Jóns Þorlákssonar og álit samferðamanna hans á honum er í Hannes H.
42 Uissurarson, Jón Þorláksson, bls. 542-550.
43 Jónas Jónsson, „Jón Þorláksson", bls. 93.
Jón Þorláksson, „Flokkaskiptingin“, Vörður (1925). Endurprentað í Jón Þorláksson, Rœð-
ur og ritgerðir, bls. 70-77. Ekki er að sjá að Jón Þorláksson hafi haft jafn mikið álit á Jón-
asi frá Hriflu og Jónas hafði á honum, sem dæma má af því að Jón ásakaði andstæðinginn
um „meðfæddan lauslopahátt í hugsun" (sama rit, bls. 70). Varast ber þó að bera saman
umsagnir Jónasar sem féllu að Jóni látnum og orð Jóns um Jónas sem sögð voru í hita hins
^ Pólitíska leiks.
Jón Þorláksson, „Milli fátæktar og bjargálna", Stefnir (1929). Endurprentað í Jón Þorláks-
4S son’ Rœður og ritgerðir, bls. 93-113.
t. d. ritgerðir hans „Suðurlandsundirlendið“, Lögrétta (1914) og „Járnbrautir á ís-
500^i"' L°8rétta (1915). Endurprentaðar í Jón Þorláksson, Rœður og ritgerðir, bls. 442-
Hannes H. Gissurarson, Jón Þorláksson, bls. 524-534.