Andvari - 01.01.1958, Síða 46

42
Þorkell Jóhannesson
ANDVARI
hann íslenzka konu og samdi sig að háttum landsmanna, dug-
andi maður en nokkuð drykkfelldur með aldri. — Um daga
þeirra Stiesens og Schrams var verzlunin í Höfðakaupstað dauf
og tilþrifalítil jafnan, en samt þótti stórum bregða til hins verra,
er Busch tók við. Er á nokkrum stöðum að slíku vikið í sam-
tíma heimildum, svo sem Árbókum Espólíns og Brandsstaðaannál,
og talið til stórhapps, er „sá bölvaði Busch“ hætti, en hann
andaðist 1822.
Llpp úr aldamótum 1800 var um hríð önnur verzlun í Höfða-
kaupstað, er þeir áttu Þórður Helgason frá Skrapatungu, fóstur-
son Stiesens kaupmanns, og Hartvig Frisch, stórkaupmaður í
Kaupmannahöfn. Höfðu þeir félagar aðalverzlun sína á Akur-
eyri og munu í fyrstu aðeins hafa rekið lausaverzlun nokkra í
Höfðakaupstað. En af sérstökum ástæðum söfnuðust þeim vörur
þar vestra og réðst þá svo, að Bjöm Ólsen, mágur Þórðar, síðar
umboðsmaður á Þingeyrum, réðst til verzlunar á vegum þeirra
Þórðar i Höfðakaupstað, reisti þar verzlunarhús og sat þar um
hríð. Verzlunarferli Þórðar Helgasonar lauk svo, að hann varð
ber að fjársvikum og strauk úr landi haustið 1803. Tók þá
heldur að losna um verzlunarrekstur þann, sem hann var áður
við riðinn. Réðst svo, að árið 1807 keypti J. L. Busch af
Hartvig Frisch verzlanir hans á Akureyri og í Höfðakaupstað.
Er þetta einn vottur þess, að Busch átti þá þegar ærinna hags-
muna að gæta í Höfðakaupstað og þótti nokkm varða að vera
laus við keppinaut þar. En af öllum verzlunarferli hans hér á
landi er sýnt, að hann hefir, eins og fleiri danskir kaupsýslu-
menn á 19. öld, látið sig dreyma um að ná í sínar hendur sem
mestum hluta af verzlun norðan lands og austan. Má ætla, að
honum hefði orðið drjúgum ágengt um þetta, ef styrjöldin
1807—1814 hefði ekki komið honum, eins og fleirum, í opna
skjöldu. Átti hann og að mæta harðvítugum keppinautum, er
stefndu að líku marki, fyrst og fremst 0rum & Wulff og Jóhann
Gudmann á Akureyri, sem síðar verður að vikið. — Við andlát
J. L. Busch 1822 hætti firmað verzlun sinni hér á landi og