Andvari - 01.01.1940, Side 16

12
Sigurður Jónasson
ANDVARl
verða eldheitur sjálfstæðismaður, — eins og það orð var
þá skilið. Jón var lika alla ævi eindregið fylgjandi þeirrx
stefnu, að ísland ætti að vera algerlega sjálfstætt og óháð
öðrum þjóðum. Sjálfstæði íslands var höfuðáhugamál Jóns
í stjórnmálum, allt þangað til 1916, er hann tók við flokks-
forustu í Alþýðuflokknum. Áhuga á jafnaðarstefnunni xnun
hann lítinn hafa haft fyrr en þá.
En áhx-ifin af verunni hjá Skúla voru enn víðtækari. Fru
Theódóra og Skúli voru bæði frjálslynd og miklir mann-
frelsisvinir. Þess er einnig getið hér að framan, hve niiklu
lengra Skúli sá í félagslegum efnurn en flestir samtíðarxnenn
hans. Þau hjón höfðu miklar xnætur á þjóðlegum skáldskap
og fræðum. Var það mjög að vonum, því frú Theódóra er
ágæt skáldkona, en Skúli var sonur Jóns Thoroddsens skálds,
eins hins frumlegasta og þjóðlegasta skáldsagnahöfundar,
sem ísland lieíir alið. Þroskaár sín gat Jón Baldvinsson
því tæplega lifað í ákjósanlegra umhverfi.
Prentsmiðjan Gutenberg var stofnuð og rekin af prent-
urunum sjálfum. Auk þess unnu þar prentarar, sein voru
ekki félagsmenn. Jón var meðeigandi í prentsmiðjunni.
Á þeim 12 árum, sem Jón vann í Gutenberg, tók hann
miklum þroska í félagslegum efnum. í Gutenberg ræddu
prentararnir mikið sín á rnilli þau mál, sem voru efst a
baugi, einkum stjórnmál. Sumir nánustu samverkamenn og
vinir Jóns meðal prentaranna aðhylltust kenningar jafnað-
armanna og munu hafa haft bein eða óbein áhrif á Jón, er
hann lét til leiðast, eftir að hann hafði verið kosinn fuW'
trúi prentara á Alþýðusambandsþing, að gerast foringi 1
hinni pólitísku haráttu vei’kalýðsins.
Jón var í eðli sínu hlédi’ægur maður, í bezta skilningi þesS
orðs. Hann sóttist aldrei eftir völdum eða vegtyllum, en
hann hafði tekizt einhvern slíkan vanda á hendur, leysú
hann starfið af hendi með hinni mestu trúmennsku og at'
orkusemi. 1 helgiritinu „Bókin um veginn“ er kafli nie®
fyrirsögninni: „Að lækka sjálfan sig“, sem hljóðar þannig-
„Vötn og fljót ráða yfir lækjum dalanna, sökum þess uð