Vikan - 05.12.1968, Page 84

draga þá áiyktun, að þrátt fyrir
alla sveitamennskuna, sé akademí-
an þeirrar skoðunar, að staðbundn-
ar bókmenntir, séu þær nógu góð-
ar, hIjóti ævinlega að enda sem
heimsbókmenntir. Þannig, að heims-
bókmenntir séu ekki til sem eining.
Heldur, að þær séu aðeins það
bezta af staðbundnum bókmennt-
um. Sé þetta svona, sem við höf-
um tilhneigingu til að trúa, meðal
annars af því að það hentar okkur
íslendingum að trúa því, og líklega
flestra þjóða mönnum, sem hafa
ekki farið um því fleiri járnbrautar-
stöðvar, finnst mér að þessir fáu,
skandinavísku sveitamenn okkar hér
á íslandi, ættu að athuga sinn gang.
Hafa þeir ekki bara tekið próf í
einhverjum vitlausum fögum? Ha?
Þeir afgreiða ákveðna menn með
orðinu Heimsbókmenntir. Punktur
beggja megin við. Það þarf ekki
að vera í sambandi við neitt. Og
þetta er rekið bókstaflega eins og
trúboð. Höfundurinn sjálfur skiptir
engu máli lengur, nú er það bara
málefnið.
— Snúum nú frá heimsbókmennt-
unum aftur. Hversu líkaði þér kvik-
myndin 79 af stöðinni?
— Mér þótti margt gott í henni,
en eitt líkaði mér afar illa, þótt ég
hafi ekki nennt að ergja neinn með
því að ræða það mál, því myndin
var að engu ieyti gerð á mínum
vegum og ég kaus sjálfur að koma
þar hvergi nærri. En ég var alveg
á móti þessum löngu ástalífssen-
um. Því í mínum verkum hefur
aidrei verið lögð nein áherzla á
þetta, það hefur bara verið eðli-
legur hlutur eins og að draga and-
ann, og það er ekki hægt að sleppa
því. Það yrði meira að segja brota-
löm í verkinu, ef maður sleppti
því. Ef maður fer að sneiða hjá þvi
sérstaklega. En að dvelja við það
er ekki að mínu skapi. Og mér
þótti myndin stórlega skemmd á að
dvelja við það. Það á við að vissu
marki, en ástæðulaust að velta sér
upp úr því.
— í þeirri kvikmynd er hið eina
bundið mál, sem ég hef heyrt eða
séð eftir þig._______________
— Já, og það gerði ég eftir
pöntun. En þá var heldur enginn af
mínum skyldmennum við, til að
reka augun í einhverja jambusa. En
bundið mál, segirðu, ég á möppu
með Ijóðum, sem ég hef gert svona
inn á milli, en bara fyrir mig, og
þetta eru ósköp spinkel Ijóð.
— En hvað kemur frá þér í fram-
tíðinni?
— Einhvern tíma kemur eitt smá-
sagnasafn enn, reikna ég með, þótt
ég sé nú að mestu hættur við þær
stilæfingar. Það á að heita Sögur af
Mýrarhúsa-Jóni, og það eru svona
afgangar. En það garfar ekki þann-
ig í mér, að ég geti ekki byrjað á
öðru, og þegar ég tek til við tíma-
bilið hérna megin við skilin, byrja
ég á upphafinu, líklega '40—'45.
Og það verða hernámsárin á Akur-
eyri. Þar var ég til 16 ára aldurs.
Þessi ár voru fyrsti þefurinn, það
84 VIKAN-JÓLAHLAÐ
slær svona fyrir vitin þefnum af
þessum breytingum, sem voru að
koma. Eg man til dæmis eftir þess-
um firnum af kexi, sem Bretarnir
voru með. Maður hafði aldrei séð
annað eins kex á ævinni. Það var
eins og þeir ætluðu að vinna stríð-
ið með kexi. Og ávöxtum. Ha? Og
súkkulaði, Nestle. Ha? Og svo voru
búðir í Hafnarstrætinu, sem hétu
NAAFI, og þar glóði á alls konar
góðgæti, sem maður hafði aldrei
séð áður. Ég get alltaf vel skilið,
þegar Islendingar fara utan og vaða
í næstu verzlun og spyrja, hvort
hér sé til Mackintosh. Og þegar þeir
eru búnir að vera klukkutíma í miðri
Glasgow, þar sem Flugfélag íslands
er, verður að fara að taka leigu-
bíla til að ná í Mackintosh, af því
þá er allt Mackintosh upp urið í
búðunum í kring. Því Skotarnir selja
Mackintosh í stykkjavís upp úr
pundsdósum. En þegar íslendingar
koma: Fimm kílódósir eða tvær
þriggja kílóa. A hernámsárunum
komust íslendingar á sælgætis-
bragðið, og síðan hafa þeir étið
Mackintosh sér til óbóta. íslending-
ar hafa yfirleitt gert allt sér til
óbóta síðan á stríðsárunum. Og ég
ætla að fara að reyna að skrifa
einhverjar svona óbótabókmenntir.
— Ekki lærðu þeir þó að gera sér
hvaðeina til óbóta. Þeir lærðu það
af Bretunum, að vinna hægt og illa.
— Já, blessaðu flýttu þér ekki
svona, sögðu þeir við mann, héldu,
að maður væri að vinna sig í álit.
Ég var lengi í Bretavinnunni. í
Bretavinnunni fékk ég fyrsta for-
smekkinn af því, hvað það er
skemmtilegt að vera skáld, og
hvers konar álits þau njóta.
— Ég vann einu sinni með ung-
um rithöfundi, sem nú er kominn
á vel miðjan aldur. Sjálfur var ég
15 ára, hafði aldrei séð rithöfund
áður og var ógurlega inpóneraður.
Við vorum þarna uppi í 8. röð í
kexkassastæðu. Það var steikjandi
hiti, og rétt fyrir hádegið drógum
við upp til okkar tvær 7% ale-
flöskur og supum úr þeim á fast-
andi maga. Ég varð strax keng-
fullur þarna uppi í stæðunni, hélt
mér bara í rim og lét ekki á mér
kræla. En rithöfundurinn vinur
minn, sem hafði skrifað tvær bæk-
ur og var þekktur maður, hann varð
alveg óður að hlaða kössum, aldrei
harðari en eftir að hafa drukkið
þennan pott af ale 7%. Nema það,
að hann dúndrar niður úr stæðunni,
á hausinn ofan í harðan grjótmel-
inn, og liggur þar alveg eins og
klessa. Og þá sögðu strákarnir
niðri, án þess að hreyfa sig honum
til hjálpar: Sjáið þið helvítis rit-
höfundinn!
— Þú gerir ekki annað á meðan
þú gerir hernámsárunum skil.
— Jæja, ég verð þó alltaf að
vinna fyrir mér, og ég er ákaflega
feginn því, að hér skuli ekki vera
uppi krafa um það, að menn, sem
skrifa bækur, séu örkumlamenn. Ég
vil, að þeir séu bara látnir í friði,
og ekkert verið að bixa við þá.
OG SVÍNAKJÖTIÐ
FÁIÐ ÞÉR AUÐVITAÐ í
MATARBÚÐUM SS:
SVÍNAKJÖT í HEILUM OG
HÁLFUM SKROKKUM
HEIL SVÍNSLÆRI — HEILIR
IIRYGGIR OG BÓGAR
EINNIG NIÐURBRYTJAÐ
OG ÍITBEINAÐ SVÍNAKJÖT
í ALLS KONAR STEIKUR
OG SVÍNAKJÖTSRÉTTI
HJÁ SS - ÞAR ER
ÚRVALIÐ MEST!
MATARBÚÐIR
SLÁTU R FÉLAGS
SUÐURLANDS
„PANTIÐ TÍMANLEGA FYRIR HÁTÍÐARNAR"
4 -----
PÉR SPARID
MEDÁSKRIFT
Þ£R GETIÐ SPARAÐ FRÁ KR. 7.50 TIL KR. 15.38 MEÐ ÞVI AÐ
GERAST ÁSKRIFANDI AÐ VIKUNNI
VIKAN F.R IIF.IMILISBLAD OG í ÞVÍ EKU GREINA K OG F.FNI FYKIR ALLA Á IIEIMILINU, — UNGA OG
GAMI.A, SI'F.NNANIU 8ÖGUR OG FKÁSAGNIK, FKÓÐLEIKUR, FASTIR ÞÆTTIR O.FL., O.FL.
Vinsamlegast sendið mér Vikuna í áskrift
4 TOLUBLOD Kr. 170.00. Hvert blað 6 kr. 42.50.
3 MÁNUÐIR - 13 tölubl. - Kr. 475.00. Hvert blað 6 kr. 36.58.
6 MÁNUDIR • 26 tölubl. - Kr. 900.00. Hvert blað 6 kr. 34.62.
Gjalddagar fyrlr 13 tölubl. oq 26 tölubl.: 1. febrúar —
1. maí — 1. ágúst — 1. nóvembor.
Skrifið, hringið eða komið.
PÓSTSTÖÐ
VIKAN
SKIPHOLTI 33
POSTHOLF 533
REYKJAVlK
SÍMAR:
36720 - 35320
i
K
I
J
V