Menntamál - 01.12.1939, Side 7

menntamál
133
leysi. En hver áhrif skólastarfið hefir á börnin fer aftur
fyrst og fremst eftir því, að hve miklu leyti verkefnin eru
sniðin við hæfi þeirra eftir aldri og þroska, umhverfi og
menningarástæðum.
Hér er komið að kjarna málsins, úrlausnarefninu, sem
bíður íslenzkra kennara og uppeldisfræðinga, og sem einnig
mætti orða þannig: Hvernig má takast að búa námsefni
í hendur íslenzkum börnum tuttugustu aldarinnar á ýms-
um aldri og þroskastigum í sveit og við sjó, þannig, að
blundandi eðlisorka þeirra leysist úr læðingi í áskapaðri
tímaröð til vaxandi þroska og farsældar fyrir einstaklinga
og þjóð?
Þetta úrlausnarefni er miklu margþættara og torveld-
ara viðfangs en í fljótu bragði kann að virðast og því
aðeins verður það leyst á viðunandi hátt að tekið sé á því
með mikilli alvöru, atorku og fórnfýsi. Það krefst í fyrsta
lagi af hverjum kennara mikillar almennrar þekkingar
í barnasálarfræði ásamt sívakandi athygli og skilningi á
sérkennum hvers einstaks nemanda. Það gerir einnig kröf-
ur til aukinnar kennslufTæðilegrar tækni og þekkingar, og
síðast en ekki sízt útheimtist sú kvöð að taka menningar-
arf lands og þjóðar í þjónustu skólanna á annan og frjórri
hátt en algepgast hefir verið til þessa. Náttúra íslands,
íslenzk tunga, saga og bókmenntir munu þá verða í skól-
unum líkt og Sólskin og regn á akri og túni, aflið, sem
nærir og vermir hið gróandi líf æskunnar.
En hvernig verður svo starfi skólanna háttað í einstök-
um atriðum eftir nokkra áratugi, þegar margvíslegar um-
bætur verða komnar á og ýmislegt af því, sem nú eru
taldar sjálfsagðar venjur, verður afnumið og heyrir for-
tíðinni til? Sennilegt er að breytingar á innra starfi skól-
anna geti orðið mjög gagngerðar á næstu áratugum. Mun
þvi varlegast að vera sparsamur á spáaóma langt fram
i tímann, enda skal þess ekki freistað. En á hitt verður
að hætta að drepa á nokkur atriði þessu máli viðkomandi,