Skírnir - 01.01.1924, Page 139

Sklrnir] Minning séra Björns prófasts Halldórssonar. 129
formálanum gerir höfundur grein fyrir efni og stefnu
»Atla« meðal annars á þessa leið: »Inntak hans er að
sýna það sem satt reynist, að ekkert erfiði og enginn
næringarútvegur er þarfari hér í landi en jarðyrkjan,
eg meina tún- og engjarækt, og síðan það sem þar með
verður að fylgja, nautpeningur, sem feitir jörðina og fæðir
verkamanninn. Ekkert erfiði launar betur búandanum
fyrirhöfn sína, já, þar af lifir hann sæll í landinu og
hans afkvæmi eptir hann. Hjá hinni ókomnu öld hefur
hann sæmdarmannsnafn, og með þessum dugnaði í land-
yrkjunni kemur hann því til leiðar, að guð fær margan
þakklætis borðsálm af þeirra munni, sem annars hefðu
aldrei verið til, eða lifað í eymd og ánægjuleysi, því jarð-
arræktin er sá rétti vegur til þess, að börnin uppalist til
dyggða og dugnaðar og mannfólkið fjölgi í landinu* *. Svona
leit nú séra Björn Halldórsson á þýðingu landbúnaðarins
fyrir íslenzku þjóðina. Það væri freistandi, að taka hér
■upp samtöl úr riti þessu milli Atla og gamla bóndans, en
þar er úr svo mörgu góðu að velja, að þetta yrði aðeins
ófullkomið hrafl, og er því sleppt1). Allt ritið frá upphafi
til énda er hvatningarræða um dáð og dugnað í öllum
búnaðarframkvæmdum með ótalmörgum leiðbeiningum og
íræðandi athugunum um ýmsa hluti, er bóndinn getur fært
Bér í nyt, þar á meðal siðast um það, hvernig sjá megi
fyrirfram veðuráttufar af ýmsum merkjum. Hitt búnaðar-
ritið »Arnbjörg« er eins konar viðauki við Atla eða sam-
■stæða hans, og rituð handa húsmæðrum á sama hátt og
Atli er ritaður handa húsbændum. Hafði séra Björn ein-
Yorn 800 eintök prentuð at 1. ótgáfunni. Fullnr titill ritsins er: »Atli
■eður r&ðagerðir yDgismanns um búnað sinn, helzt um jarðar- og kvikfj&r-
rækt, aðferð og ágóða með andsvari gamals bónda«.
*) í Atla ern tilsk. um nýbýli 15. apr. 1776 og nm túngarðahleðslu
■o. fl. 13. mai s. á. prentaðar i heild sinni í islenzkri þýðingu, og blesB-
ar Atli konginn æfinlega fyrir þessar réttarbætur. Nafn bústaðar A.tla,
Konungsstaðir, mun og valið af höf. til þess að leggja áherzlu á, að
Atli eigi með húskaparframkvæmdum sinum og dugnaði að efla lofstír
Jronungs, búa vel honum til sæmdar og ánægju sem konunghollur og
þarfur þegn.
9