Jólablað félagsins Stjarnan í austri. - 24.12.1920, Blaðsíða 36
eg gera að stólpa í musteri guðs míns, og hann skal þaðan aldrei
út fara«. (Opinb. III. 12.). Það er takmarkið, sem allar sálir keppa
að, inn í hvaða trúarbrögð, sem forsjónin hefir látið þær fæðast —
alt eftir því sem hún hefir séð að þeim hentaði bezt.
Alstaðarnálægð alföðurs er lýst á þessa leið:
»Purusha hefir þúsund höfuð, þúsund augu, þúsund fætur og
hann umlykur jörðina á alla vegu. . . . Þessi Purusha er alt,
sem er og mun verða, því að Purusha er höfundur ódauðleikans.
. . . Hendur hans og fætur eru alstaðar, augu hans, höfuð og eyru
eru alstaðar, því að hann umlykur alla veröldina. Hann, sem drotnar
og ræður yfir öllum hlutum, hefir engin skilningarvit, heldur eigin-
leika allra skynjana. Hann er hið mikla athvarf allra. . . . Hann
heldur öllum hlutum föstum, án handa, hvatar för sinni, án fóta,
sér alt, án augna og heyrir alt, án eyrna. Hann þekkir alt, sem
þekt verður, en enginn þekkir hann. Þeir (mennirnir) kalla hann
frumveruna, hina miklu persónu, Purusha«.
»Þessi guð er höfundur allra hluta, hann er hin mikla frumvit-
und, er býr í hjörtum mannanna . . . Enginn hefir snortið hann
og ekkert líkan getur líkst honum. Nafn hans er hin mikla dýrð«.
En vera má, að hin indverska guðshugmynd komi hvergi eins
ljóst fram og í hinum heilögu Hávamálum Austurálfu, Bhagavad-
gíta. Það er auðvitað sagt í því helgiriti, að þeir séu fáir, sem
þekki guð, en það er þó takmark hverrar mannssálar. Margir eru
kallaðir, en fáir útvaldir, segir heilög ritning. Hinu sama er haldið
fram í Bhagavad-gíta. Þar segir:
»A meðal þúsunda er varla einn einasti maður, sem keppir eftir
fullkomnun, og af þeim mönnum, sem keppa eftir fullkomnun og
öðlast hana, er varla einn, sem þekkir mitt insta eðli. ... I mér
mótast alheimurinn og í mér sjálfum leysist hann upp að lokum. . . .
Þú skalt vita, ó, sonur Pritha, að eg er hið eilífa útsæði alls þess, er
lifir. . . . Þessi villuráfandi veröld þekkir mig ekki, hinn ófædda og
34