Jólablað félagsins Stjarnan í austri. - 24.12.1920, Blaðsíða 62

andans í þessum skilningi. Sérhver af oss hefir einhvern tíma fundið
til hinnar undarlegu baráttu í sjálfum sér, baráttunnar milli hins
æðra og lægra í oss, milli þeirra hvatanna, er draga vilja oss niður
á við og fá oss til að lifa í eftirlátsemi við hinar lægri fýsnir, og
hinna, sem hefja vilja oss til þess, sem er háleitt og fagurt, guð-
legt og gott. Sumir láta Yf>rbugast í þeirri baráttu. Þeir missa
meira og meira trúna á mátt hins góða. Þeir vitna í, að hið illa
sé svo ríkt í fari fjölda manns. Lágu hvatirnar hafi þar algerlega
yfirhönd, og því lengra sem líði, því víðtækara verði syndalífið.
Hveru margur er það enn, sem finst reynsla sín af mannlífinu betur
framsett í þessum orðum postulans en í nokkurum öðrum orðum:
»Eg veit ekki, hvað eg aðhefst; því að það, sem eg vil, það geri
eg ekki, en það, sem eg hata, það geri eg«. Ef slíkir menn hafa
ekki þá reynslu beint úr sínu eigin lífi, benda þeir á aðra, er
farið hafa halloka fyrir ástríðunum. Margur góður maður, sem fullur
var af siðferðilegri alvöru og mannúð, hefir mist trúna á góðleik
manneðlisins og guðlegan uppruna þess við að kynnast nógu vand-
lega Iífi sumra þeirra, er látið hafa undan ástríðum og girndum og
lifað hafa syndinni. Það er oss stundum óskiljanlegt, hve veikleiki
sumra er mikill og vanmáttur þeirra til að reisa sig við. Stundum
á vonleysið skamma leið að oss, er vér hugsum um, hve erfitt er
að breyta lundarfari mannanna til hins betra.
Og þó er vonleysið rangt í þeim efnum. Á það bendir þegar sú
reynsla vor allra, að vér höfum aldrei kynst neinum, sem svo hefir
verið siðferðilega spiltur, að vér höfum eigi fundið neitt gott í fari
hans. Veikleikinn kann að hafa verið mikill og eftirlátsemin við þær
fýsnir, sem hnept höfðu hann í ánauð. En innan um allan veikleik,
sljóleik og þverúð rangsnúins hugarfars og lífernis, gat þó komið
fram, eigi aðeins eitt, heldur stundum margt gott — ljós vottur um
fórnfýsi og mannást eða þá svo einlægt lítillæti, að margur sá, sem
hærra er talinn standa siðferðilega, á eigi slíkt til.
60