Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1919, Side 67

IfiUNN]
Er sócialisminn i aösigi?
225
að búa sig undir ríkisframleiðslu og ríkiseinkasölu á
steinolíu þar í landi til þess að etja við og útrýma
Standard Oil Co. Og með þessu ætlaði hún auðvitað
að slá tvær flugur í einu höggi, útvega þegnum sín-
um ódýrari steinolíu, en láta jafnframt arðinn af
framleiðslunni renna í ríkissjóð. En hafi keisara-
stjórnin ætlað að gera þetta, þá er hinni sócíalistisku
stjórn, sem nú er að setjast að völdum á Þýzkalandi,
ekki síður trúandi til þessa og annars fleira. lin
niikil hefir baráttan verið gegn auðmannahringun-
nm og öilu athæfi þeirra, einkum í heimalandi þeirra,
Ameríku, og verður þó sjálfsagt enn meiri að stríð-
*nu loknu í öllum löndum, einkum ef það kemur nú
1 ljós, sem líklegt þykir, að þeir hafi meðal annara
att sinn mikla þátt í því að hleypa heimsstyrjöld-
'lnni af stokkunum og halda alheimsbálinu við, á
nieðan þeir voru að méla sína eigin köku.
En hvernig sem þessu hefir nú verið farið, þá heldur
Þróuninni áfram og hefir haldið áfram jafnt og þétt;
°g hún stefnir eins og þegar hefir verið sagt frá sér-
ýign og einkaframleiðslu til sameignar og samstarfs.
yetta verður með þeim hætti, sem drepið hefir verið
a> að hin stærri fyrirtæki drepa hin minni og verða
°ðar en varir að sameign og samstarfi. Svo renna
Þessi stóru fvrirtæki saman í slærri einingar eða
Sambönd, svonefnda iðnaðar- og verzlunarhringa. En
l'egar þeir taka að þjaka og há almenningi, þá koma
rikis- og hjeraðsstjórnirnar til sögunnar og leggja
*ramleiðsluna undir sig með aðstoð löggjafarvaldsins,
etl þá er hún einmitl orðin að þjóðareign og þjóð-
nytjafyrirtæki.
En — munu menn spyrja — á þetta sér stað enn
Set" komið er nokkurs staðar á bygðu bóli? — Já,
viðar en menn varir. Það er nú ekki einungis
sem allir vita, að landsstjórnirnar séu búnar að
íðunn IV. 15