Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1921, Page 54

212
Guðra. G. Bárðarson:
IÐUNN
af thorium. Fann hann, að 9300 mms af helium
voru í hverju grammi af bergtegund þessari, en á
einu ári myndaðist í bergtegund þessari 0,000 037
mm3 af helium fyrir hvert gr. af þyngd bergtegund-
arinnar. Samkvæmt þessu þurfti um 250 milliónir
ára til þess, að 9300 mm3 af helium gætu myndast
af hverju grammi bergtegundarinnar. Ættu því að
vera liðin jafn-mörg ár síðan bergtegund þessi
myndaðist.
Til frekari rannsókna valdi Strutt kristalstegund,
er Zirkon nefnist, í honum er bæði úranium og
thorium, og í honum geymist helium sérstaklega vel.
Hann er líka algengur í gosgrjóti bæði frá eldri og
yngri tímabilum jarðsögunnar. Set ég hér aldurs-
ákvarðanir hans á Zirkon-kristöllum frá ýmsum
stöðum, og úr jarðlögum af ýmsum aldri:
Staður. Jarðsögutímabil. Aldur í milj. ára.
Vesuvius Kvartertímabilið 0,1
Eifelfjall við Rín —»— 1
New Zealand Pliocentímabilið 2 4
Auvergnefj. á Frakkl. Miocentíinabilið 6
Brevik í Noregi Devontímabilið 53
Ceylon Upphafsöldin 213—280
Ontario í Ameríku —»— 609
Sænskur maður, Axel Hamberg í Uppsölum, hefir
reiknað út aldur ýmsra bergtegunda úr jarðlögum
upphafsaldarinnar í Svíþjóð og Noregi. Hefir hann
reiknað aldurinn eftir blýinagninu. Niðurstaðan er
þessi:
Bergtegund fundarstaður aldur í milj ára
Uranit Anneröd, Noregi 950-1080
Thorit Elvestad — 1040
Thorit Hitterö — 1080
Uranit Arendal — 1220-1270
Thorit — _ 1210
Xenotin Nerestö — 1520
Hjelmit Falun, Svíþjóð 790