Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Page 30

192
Einar Benediktsson:
IDUNN
átt.1) Mun óhætt að segja að almannaálit hjer á landi
sje nú vakið til þeirrar sannfæringar, að ómaklegt sje,
að minnsta kosti fyrir Islendinga sjálfa, að andmæla
sögurjetti vorum yfir Grænlandi, að óskoðuðum rökum.
En svo var í byrjun, þegar vakið var máls um rjettar-
stöðu nýlendunnar, að rithöfundar, íslenskir að þjóðerni,
vógu að málstað vorum í útlendum blöðum, án þess að
þeir gerðu tilraun til þess að rökstyðja andmæli sín,
svo að boðlegt væri.
Svo langt er komið rekstri þessa máls meðal vor
sjálfra. Og ennfremur hefur alþingi, eins og kunnugt er,
skipað nefnd til þess að leita upplýsinga um sögurjett
vorn vestra.2) Ber sú ráðstöfun vott um það, gagnvart
öðrum þjóðum, að vjer viljum halda uppi rjetti vorum,
svo sem hann sannast að vera. Er þetta eitt hið stór-
vægilegasta og örlagaríkasta deiluefni, sem nokkru sinni
hefur komið fram á Norðurlöndum. Meir og meir fer að
bera á merking þess; og má einkum geta þess, að á-
hugi Norðmanna um gagngerða breyting á grænlenska
fyrirkomulaginu fer sívaxandi.3) Með æ bjartara og sterk-
ara ljósi er aldamyrkrinu rýmt út frá ströndum Græn-
1) „ísland gagnvart öðrum ríkjum" Andvari 1910 bls. 31 (Einar
Arnórsson og Jón Þorkelsson): — „Qraenlendingar heita aðeins
konungi (undirstrykað af höfundunum) skaftgildi, sakeyri og þegn-
gildi, en hvorki gefa þeir sig undir Norðmenn nje segjast í lög
með þeim —“. Ólafur Lárusson vill byggja ríkisgreining Qræn-
lands frá Islandi á því, að sáttmálagjörðin vestra var ósamhjóða
skuldbindingum bænda í Sunnlendingafjórðungi austan Þjórsár og
Norðlendingafjórðungi, til að byrja með, í ákvæðinu um þegngildi.
Lík röksemd um sjálfstæði „rfkis" hefir víst aldrei heyrst fyr.
2) Sbr. þingtíðindi.
3) A. Ræstad, Idar Handagard, Ella Anker, Gunnar Isackson
o. fl. sbr. ritsjá.