Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Side 45

5ÐUNN
Orlög Orænlendinga.
207
Bera og fornlög vor í ýmsum atriðum órækar sannanir
ríkissambands milli landanna, eins og sýnt hefur verið
fram á af mjög merkum rithöfundum.1) Um þetta leiti
hafði nýlenda vor vestra verið undir íslenskri ríkisskipun
um nærfelt þrjár aldir — en uggur um fjandskap villi-
þjóðar þeirrar, er fyrir var »bæði austur og vestur á
landi« vofði frá fyrstu yfir landnámsmönnum vorum í
Grænlandi. Því getur naumlega hafa hjá því farið að
þessi ráðstöfun um norðurleitir yrði einmitt einn aðal-
árangur af ráðstefnum hins framkvæmandij veraldlega
valds beggja landa, meðan Grænlandsbiskup dvaldi hjer
eins og þegar er sagt. Þá hafði kristni og ríkt hjer um
hálfa þriðju öld, en mjög ólíklegt að tilraunir til þess
að kristna Skrælingja hafi ekki jafnframt verið ræddar
og verður þá þetta frumkvæði prestanna á Grænlandi
því skiljanlegra, bæði frá sjónarmiði móðurlandsins og
nýlendunnar. Engin öflugri trygging um varanlegan frið
við villilýðinn gat fengist heldur en kristnun Skrælingja.
En til þess að koma því fram, þurfti fyrst og fremst að
kynna sjer fjarlæga bústaði þeirra. Norðursetudrápa
Sveins2) bendir mjög til þess að þessi för hafi verið
einstök í sinni röð og frægileg, enda óskiljanlegt að
það eitt hefði verið rómað svo mjög þótt Islendingar
kæmu norður í Greipar á vertíð. I Grænlandsannál
1) Höf. hefur láðst að geta þess áður, að Finnur jónsson
lýsir því yíir afdráttarlaust að Grænland hafi verið nýlenda íslands,
sbr. „Grænl. að fornu og nýju“, Formáli bls. VII „= — hverjum
stendur nær en íslendingum, að þekkja sögu þessarar nýlendu,
sem er sú einasta er þeir hafa stofnað að fornu“. í þessari yfir-
lýsing felst það tvennt, að ísland byggði sem sjálfstætt ríki og
að Grænland var nýlenda þess.
2) Grl. H. M. III, 234—5 og Snorra Edda (1907) bls. 161
og 163.