Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Blaðsíða 81

IÐUNN
Oscar Wilde.
243
andans, sem er æðri öllu. En af þessum áföngum er
gleðin sá, er fjær liggur markinu. Hún er vegurinn um
blómskrýdd láglendin. Sorgin er fjallshlíðin bratta, er
klífa verður til þess að komast upp á tindinn.
Til þessarar skoðunar á lífinu var Wilde kominn, er
hann reit >Ur djúpunum«. Hún er sá rauði þráður, sem
rekja má gegnum alla bókina. Enginn skyldi þó ætla, að
þessi bók sé nokkur einslungin raunarolla. Margra ann-
ara grasa kennir í þessu ríka skáldverki. Þar eru hug-
leiðingar um listir, um trúmál, um Hrist, um svo margt
og margt. Og alstaðar er stráð glitrandi gullkornum á
veg lesandans.
Þar eru líka framtíðardraumar. Hinn auðgi og frjóvi
andi gat ekki gefið upp alla von. Hann átti svo mikil
auðæfi til að gefa heiminum. Það var örðugt að sætta
sig við þá tilhugsun, að hlutverki hans væri þegar lokið.
Og þrátt fyrir það, að hann hefir valið algerða auðmýkt
sem eina hlutskifti sitt nú orðið, koma þó að honum
augnablik, er hann dreymir um uppreisn sjálfum sér til
handa: »Geti ég skapað eitt einasta fagurt listaverk, þá
get ég deyft eggjar illgirninnar og eytt háðglotti hugleys-
isins og rifið út tungu fyrirlitningarinnar með rótum«.
Stundardraumar munu þetta hafa verið. En mannlegt
er það — eins og öll þessi bók er. Hún er eitthvert hið
mannlegasta málskjal, er nokkru sinni hefir verið lagt
fram fyrir almannarétt. — Aðra tíma er vonleysið efst í
huga hans. Hann trúir ekki á möguleikann til sátta við
mannfélagið, en hann vonar að náttúran, óspilt og hrein
°2 réttlát, muni taka á móti honum og veita honum fróun
og frið:
»Mannfélagið, eins og við höfum gert það úr garði,
^un ekki hafa neinn stað handa mér, . . . en náttúran,