Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Blaðsíða 35

IÐUNN
Orlög Grænlendinga.
197
geta þess að vanhöld á sáttmálanum geta valdið misjöfnu
tjóni eptir því hver af hinum tilnefndu hættum vofði
fremur yfir Grænlendingum á einum eða öðrum tíma. En
yfirleitt mun rjettmætt að halda því fram, að samninga-
brot konunga um siglingar hafi í öllum þessum tilgreindu
efnum verið örlagarík og banvæn.1)
Þjóðsagnir eru tilfærðar meðal Skrælingja um eyðing
Islendingabyggða á Grænlandi með vopnum og eldi.
Eru þær að nokkru leyti staðfestar af sögusögnum og
ummerkjum sem komið hafa fram við rannsóknir í hin-
um fornu Islendingabyggðum. Er hin fyllsta ásæða til
þess að ætla, að meginorsök ófaranna og síðast ger-
eyðingar nýlendumanna, hafði verið skortur og brigður
um aðflutninga frá Noregi, undir hinni ríkjandi einka-
verslun konungs. Skeytingaleysi og vanmáttur hins er-
lenda konungsvalds, kemur hjer fram með hræðilegri
ábyrgð. Nýlendubyggendur vorir á Grænlandi kúguðust
og kvöldust undir þeirri glæpsamlegustu harðstjórn,
sem nokkur þjóð heimsins getur átt við að búa. Bein-
öld ríkir þar yfir íslendingum, og þá stóðu Skrælingjar
betur að vígi. Auragirnd og harðneskja rjeðu athöfnum
og aðgerðaleysi samningarofanna á Norðurlöndum. Hef
jeg skýrt frá því fyr á öðrum stað 2) að fullkomin skjal-
1) Sbr. K. Gjerset: History of Iceland. New York 1924. bls.
115: „Seinast er nýlendumanna minnst í páfabrjefi (Alexanders 6.)
1492. — „Um 80 ár“, segir páfinn „hefur alls enginn biskup nje
prestur ráðið fyrir kirkju í Grænlandi, þar á staðnum". — —
„Hver afdrif nýlendumanna hafa að lokum orðið er ókunnugt". —
Matthías Þórðarson: Skírnir 1925. „Um rannsóknir á Herjólfs-
nesi“. „Hvað sem vesalmennsku og úrkynjun líður, þá er það víst
að þetta fólk var af hreinum, norrænum kynstofni og bar engin
merki um blóðblöndun við Skrælingja". —
2) „Nýlenda íslands", Eimreiðin XXX. árg. bls. 57.
Iðunn X.
13