Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Blaðsíða 43

IÐUNN
Orlög Qrænlendinga.
205
það, er samningsrofin hlutu að leiða af sjer, þar sem
allt varð að kaupa frá öðrum löndum, er laut að smíð-
um vopna eða verkfæra eða annara hluta er járn þurfti
til. Við rannsóknir um rústir í ísendingabyggðum á Græn-
landi, sem Danir hafa staðið fyrir, kemur glögglega fram
hve ástandið hefur verið hræðilegt vegna skorts á að-
flutningum. Líkkistur Grænlendinga eru loklausar og
trjenegldar. járnsaumur af skipströndum var hið dýr-
mætasta sem flutt var af fjörunum. Allra síðustu rann-
sóknir hafa leitt í ljós hryllilega úrkynjun og megurð,
af langvarandi hungri, vöntun lífsnauðsynlegra fæðu-
tegunda, og allskonar harðrjetti. Samgangnaskortur við
önnur lönd er allstaðar alveg bersýnileg meginorsök
hnignunar og þjóðarböls þar vestra. Landkostirnir voru
ágætir, og áttu framúrskarandi vel við íslenska hæfileika
og venjur. Fegurð og mikilleikur þessa svipstóra regin-
hauðurs hefur lypt hugum og máli Islendinga til skáld-
skapar og fagnandi ástar á hinu nýja landnámi. En
auragirnd, lítilmennska og þröngsýni prangkonunga*
rjeðu meira en hyggindi, orðheldni og mannúð. Dauða-
dómurinn yfir Grænlendingum var kveðinn upp í hljóði,
af samviskulausri ónærgætni og mun hafa verið full-
nægt af öllum þeim samstarfandi orsökum, sem jeg
nefndi til í byrjun þessarar greinar.
Þau feikna miklu svæði, sem bygging Islendinga náði
yfir, bera óhrekjandi gögn og sannanar um ágæti þeirra
landkosta, er drógu landnámsmenn vora vestur og sýna
— aö nýlendan leið undir lok — „var þó ekki sú aö samgöng-
urnar rjenuðu og hættu, heldur önnur" — sem sje árásir Skræl-
■ngja. Höf. dettur það ekki í hug að vopnleysi, járnleysi íslend-
inga, hafi sakað neitt í ófriðnum við frumbyggjana, sbr. hina
hryllilegu, þegjandi vitnisburði frá Herjólfsnesi.