Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1930, Síða 48

42
Sérhættir I skólamálum.
IÐUNN
anna látin skyggja á skyldu þjóðfélagsins. Miklu réttara væri
að tala jafnan um nauðsyn þess að færa uppeldisskyldu
þjóðfélagsins niður á við, þar sem sýnt er, að máttur ein-
stakra heimila hrekkur ekki til. Það á að þoka henni niður
úr tíu ára takmarkinu að sama skapi sem framvinda þjóð-
lífsins gerir heimilin vanfærari um að gegna henni. Og það
er ekki gert með því að sjá um að 7—10 ára börn læri
að lesa og nemi undirstöðuatriði reiknings. Smábarna-
skólinn er ekki fræðslustofnun fyrst og fremst. Hann er
lífsumhverfi, sem aðhæft er allri andlegri og líkamlegri
vaxtarþörf barnsins, sem Ieggur eggjandi viðfangsefni í
veg fyrir skynfæri þess, líkamsorku og hugvit. Slíkir
skólar eru til með öðrum þjóðum; vér eigum þá enga.
Ef til vill hefur oss ekki verið þeirra þörf, en nú getum
vér ekki lengur verið án þeirra. Og það leiðir til þess, að
kennaraskóli Islendinga hefur ekki ráð á því að fara
svo með tíma sinn, að verja honum nálega öllum til
þess að kenna mönnum undirstöðuatriði gagnfræðament-
unar. Það gerir engan mann að kennara. Alt slíkt verður
að vera numið áður. Kennaraskóli kennir mönnum, sem
nægilega kunnáttu hafa, leiðir til þess að gera hana
hagnýta við uppfóstur barna, kennir þeim uppeldisvísindi,
— kennir þeim starfsaðferðir, kennir þeim leikni, kennir
þeim skilning á börnum. Hér er bent á nokkur þeirra
atriða, er gera þarf. Framkvæmd þeirra kostar að eins
vilja og þekkingu og fé, — mikið fé. En vanræksla þeirra
kostar verðmæti, sem eru hundrað sinnum meira virði.
í sveitum vorum hagar nokkuð öðru vísi til en í
kaupstöðum. Meginhluti uppeldisstarfsins lendir á heimil-
unum einum. Barnið, sem elzt upp í sveit, verður fyrir
samræmari áhrifum. Það er ekki þegn tveggja gerólíkra
heima og skattskylt báðum. Skólafræðsla er lítil, far-
kensla, sem fyllir dálítið í eyður kunnáttunnar. En nú er