Jörð - 01.04.1941, Qupperneq 21

leg kurteisi. En líkt og' í öðrum listum er þetta ytra borð.
Viss meginatriði eru þar alltaf sameiginleg, engu siður
en t. d. í tónlist. Og sumar frumstæðar þjóðir, eins og
Eskimóar, virðast gæddar eðlilegri háttprýði, sem minn-
ir á hina einföldu fegurð þjóðlaga. Þá er það auðsætt,
að kurteisin speglar siðferðisvitund manna. í henni kem-
ur fram nærgætni við tilfinningar annarra, krafan að
gera engum sársauka að nauðsynjalausu, særa ekki smekk
þeirra, virðingin fyrir persónu þeirra: „aðgát skal höfð
í nærveru sálar“. Ef sú virðing er studd lífsskoðun, sem
miðar enn hærra: við eilíft gildi hverrar mannssálar, lotn-
ingu frammi fyrir undri tilverunnar, hvernig sem reynt
er að skýra það — kemst kurteisin á liæsta stig sitt. Þarf
í þvi sambandi ekki annað en minna á þann fegurðar-
l)Jæ, sem er á hátterni liins heilaga Frans frá Assisí, sem
tignaði drottinn sinn í öllu sköpuðu, og að í Vesturlönd-
uni getur varla að líla önnur fullkomnari dæmi eðlilegr-
ar og göfuglátrar framgöngu en meðal kaþólskra klerka.
IJað lætur og ekki nema að líkindum, að mönnum verði
því tamara að vanda allt atliæfi sitt sem þeir eiga eitt-
hvað óhagganlegra en hagsmuni eða þægindi líðandi
stundar að miða við.
'D.TARNI THORARENSEN kveður svo að orði i kvæð-
inu um Rannveigu Filippusdóttur:
Kurteisin kom að innan,
sú kurteisin sanna,
siðdekri öllu æðra,
af öðrum sem lærist.
Eetur verður því ekki lýst í fáum orðum, hver er mun-
ur sannrar og falsaðrar kurteisi né af hverju hann staf-
ar. Það er hugarfarið, sem sker úr því. Ætla mætti, að
þess vegna væri vonlítið að ganga úr skugga um þennan
inun, úr því að enginn getur skyggnzt inn í annars manns
l>ug nema óheinlínis. Svo er þó ekki. Að vísu getur sauð-
argæra ísmeygilegrar ljúfmennsku hulið margan úlf um
stundar sakir. En það leitar jafnan út að lokum, sem inni
J ÖRD -| n