Jörð - 01.04.1941, Page 32

þar hygg ég einmitt, að sé svið, sem sýna ætti meiri rækt,
en víða er gert.
Heimilismenningin hefir fleiri liliðar en eina. Ég ætla
ekki að ræða hér um þá hlið, sem veit að fágun siðanna
á lieimilum, því það er ljóst mál, að i þeim þarf að vera
bæði festa og fegurð og því aðeins verður uppeldi ung-
linga gott, að svo sé. Aðeins vil ég benda á hina hóflausu
notkun blótsyrða, sem víða á sér stað hér á landi og mér
virðist meiri liér, en í öðrum löndum, þar sem ég þekki
til; en þar eru blótsamir menn ekki taldir stofu- eða sam-
kvæmishæfir. Óhófleg notkun hlótsvrða ber vitni um ó-
ræktað hugarfar og mjög svo takmarkaðan orðaforða til
að lýsa hugsunum sínum.
En ])að var hin ytri hlið híbýlamenningarinnar, sem
mig langaði til að minnast á hér, og það er mál, sem mig
hefir lengi langað til að ræða um við íslenzka bændur
og konur þeirra. Og þó að mörg fræ kunni að falla í grýtta
jörð, þá getur verið, að eitt og eitt korn falli i frjóa
mold og vaxi og beri ávöxt einhvern tíma síðar.
ERLENDUR MAÐUR, sem var liér á ferð fyrir nokkr-
um tugum ára og skrifaði bók um ferðalag sitt, lýs-
ir því, er Iiann kom á afskekktan sveilabæ, og segir, að
þar hafi sér íundizl hann hafa komið á einna fullkomn-
ast heimili. Þar var hreinlegt og þokkalegt og ekkert til
annað, en þeir hlutir, sem nytsamir voru. En þeir báru
allir vandaðan og sérstakan svip, því þeir voru allir gerð-
i>- af innlendu fólki, báru því þjóðlegan svip og virðu-
legan. Sá svipur hafði mótast um aldaraðir af hugsun
og hagleik íslenzkrar alþýðu. Sérliver hlutur hafði sér-
stakt hlutverk að vinna og var vel lil þess fallinn. En
það var eigendunum ekki nóg; hann varð líka að vera
fagur. Því voru asklokin rósum skreytt og rúmfjalir og
kistlar útskornir. Sauðlitirnir á heimaunnum ábreiðun-
um voru notalegir á að liorfa, og allt var þetta innlent,
sem þar var. Það var auðséð, að á bænum bjó fólk, sem
kunni að búa að sínu, kunni að hagnýta sér sina eigin
30
JORÐ