Jörð - 01.04.1941, Side 108

:arar. Þá myndu bókmenntir vorar, listir og vísindi blómg-
ast og vaxa svo, að vér lilytum aðdáun allra kynflokka.
Þá þyrftu ráðherrar vorir og sendimenn ekki að vera
að braska við að segja frá þvi sjálfir, í veizlum og við-
tölum erlendis, að til sé menning á landi bér! Og þá
myndu skáldin liætta að sýna eingöngu „dökku hliðarn-
ar“ á lífinu — og eftirmæli yðar, virðulegu meðbræður,
verða miklu likara því, er þér sjálfir haldið, að yður beri!
Já, svona ætti þetta að vera. Þá myndu upp vaxa mikil
skáld, frjáls, heilbrigð og víðsýn, sem þjóðin elskaði, einn-
ig í lifanda lífi.
EG VEIT, að lesendur mínir eru mér samdóma: Það
ætli að vera ósköp einfalt mál, að hefja þjóðina til
vegs og virðingar á þenna hátt. En mig grunar nú samt
sem áður, að það kunni að dragast eilthvað.
Greinarstúf þenna liefi ég kallað: „Hvernig skáld verða
til“, og bafði þá tvennt í huga. I fyrsta lagi: hvernig skáld
verða til, þ. e. skapast, þó lítið bafi orðið úr því efni bjá
mér. Og i öðru lagi: lrvernig skáld verða til, þ. e. farast.
— Hið síðara minnir mig á orð eins kunningja míns,
sem er íslenzkt skáld, þegar hann var að bjóða mig vel-
kominn liingað til lands fyrir nokkrum árum. Ræða bans
var eitlhvað á þessa leið:
íslenzka þjóðin elskar oss því aðeins, að vér sgum ann-
að tveggja: dauðir eða dveljum í útlegð þúsundir milna
burtu og — vel að merkja — á framfæri annara
þjóða. En ef vér hverfum heim, þá fáum vér svei mér
að kenna á kærleikanum! Þá minnist cng'inn þess
lengur, að vér höfum unnið neitt til gagns, en öllu því,
sem miður var á lífsleið vorri, er hátt liampað. Það er
reynt að gera oss torlryggilega í augum alþjóðar með
dylgjum og óbróðri lítilmenna; en þeir þegja sem fast-
ast, er blak gætu l)orið af oss. Hið eina, sem heldur nafni
voru á lofti, er kjaftaþvaður sálsjúkra aumingja, og ætt-
um vér sizt að lasta þá fyrir það, þvi slúðursögur eru
eini öruggi mælikvarðinn á nafnfrægð i landi voru. Þeg-
106 jörð