Syrpa - 01.07.1915, Blaðsíða 4

2
SYRPA, I. HEFTI 1915
gerzkan. Þá er Gunnar kom heim til
Hlíðarenda með allri þeirri sæmd,
sem hann hafði hlotiS í útlöndum,
var hann hinn sami, blíSi og lítiláti
húsbóndinn viS heimamenn siná.
Segir sagan aS ekki liafi vaxiS
dramb hans. Þessi glæsilegi höfð-
ingi fornaldarinnar hefir varpaS
þeim dýrSarljóma á Hlíðarenda, að
engin jörð á íslandi hefir náð
eins föstum tökum í huga hinnar
sögufróðu þjóðar.
í fjarlægum héröðum er ávalt tal-
að um Hlíðarenda í sambandi við
Gunnar, þótt síðan, öld eftir öld,
hafi þar stórhöfðingjar búið. Er
það nafn Gunnars Hámundarsonar
sem bregður skugga á eftirmenn
hans.
Til Hlíðarenda hafa komið fjölda
margir ferðamenn, útlendir og inn-
lendir, aðeins til að sjá hinn fræga
bústað Gunnars. Hafa þeir dáðst
mjög að fegurð náttúrunnar.
Að Hlíðarendi varð að stöðugu
höfðingjasetri seinni alda hafa legið
til þau rök, í fyrsta lagi, að Gunnar
bjó þar, og í annan stað náttúru-
fegurðin. Fljótshlíðin cr, sem kunn-
ugt er, fjallás einn, og liggur hann
frá austri til vesturs, svo að bygðin
liggur öll á móti suðri, einsett bæjar-
röð allþéttri. Talin er Fljótshlíðin
vera þrjár mílur danskar á lengd.
Á vestanverðri hlíðinni stendur
fjallið Þríhyrningur, allstórt og grasi
vaxið að sunnan en með skríðum
að norðan. Efst á Þríhyrning er
dalur einn, sem kallaður er Flosa-
dalur, síðan Flosi Þórðarson og
brennumenn leyndust þar. Austast
uppá hlíðinni eru Tindafjöll, liimin-
gnæfandi, og mjallahvít sumar og
vetur. Andspænis TindafjöIIum
hinumegin við Markarfljótá sundið,
situr hinn hái Eyjafjalla jökull. Fyr-
ir botninum á sundi þessu liggur hin
unaðsprýdda Þórsmörk og Goða-
land. Á Þórsmörk bjó Björn fylgd-
armaður Kára. Eftir sundi þessu,
sem liggur á milli Fljótshlíðar og
Eyjafjalla, rennur Markarfljót, er
nafnið dregið af Þórsmörk þar fljót-
ið rennur beggja vegna meðfram
henni. Eftir að fljótið skilur við
Þórsmörk rennur það eftir renn-
sléttum eyrum í þremur kvíslum
til sjávar. Ein kvíslin meðfram
Eyjafjöllum vestan við Seljalands-
múla, liann er nálega í suðri frá
Hliðarenda. önnur kvíslin rennur
meðfram Austur-Landeyjum til sjáv-
ar, en liin þriðja i gegnum Land-
eyjar, og aðskilur hún austur og
vestur Landeyjar, heitir kvísl sú
Affall. Á bakka þess að vestan-
verðu stendur hinn þjóðkunni Berg-
þórshvoll. Næst sjónum hérumbil
fimm mílur danskar i vestur frá
Hliðarenda, vestanvert við túnið á
Bergþórshvoli, er litill lækur, sem
sagt er að Kári Sölmundarson hafi
slökt á sér eldinn, og þar skamt frá
gröf ein er hann livildi sig í, og enn
er kölluð Káragröf. Mitt á milli
Hlíðarenda og Bergþórshvols er
Vorsabær. Þar hjó Höskuldur Hvít-
anesgoði. Meðfram Fljótshlíðinni
við rætur hennar rennur á ein er.
Þverá heitir, mynda hana mest læk-
ir sem falla ofan liliðina, vex hún
við hvern lækinn sem i liana fellur,
og endar að lokum allstór. Þverá
rennur fyrir neðan túnið á Hlíðar-
enda og hefir gjört þar spellvirki
mikið á túni og engjum. Mælt er að
Akratunga, sem Njála talar um, sé
öll komin i Þverá. Sunnan við
Þverá niður á eyrunum liggja allir
búfjárhagar frá Hlíðarenda þar