Eimreiðin - 01.07.1926, Blaðsíða 108

284
RITSJÁ
eimreiði^
og Matthías kemst aÖ orði. Þaö sem voru góÖ vísindi og gild í g*r 9e,a
reynst ófullkomin eða fánýt fræði í dag. Fyrir nokkrum árum þótlust
vísindamennirnir hafa komist inn að kjarna alls efnis, fundið ódeilisagrur
þess. Nú vita menn, að þetta er rangt. Sú ódeilisögn er deilanleg, samse**
af sólum og reikistjörnum í hinum furðulega heimi smæðarinnar.
mætti nefna mörg dæmi þessu Iík, upp á hverfulleik þess, sem vísindm
telja sig hafa sannað svo ekki verði um deilt. Quðfræðileg vísindi hafa
þar í engu staðið öðrum vísindum að baki. Þau hafa talið sér f*rt
útdeila mannkyninu sannleikanum og réttlætinu, og skilningur þeirra a
viðfangsefnum lífsins hefur verið lögboðinn öld eflir öld sem hinn e,n'
rétti. Nú á þetta að vísu sér ekki stað lengur. Hugsanafrelsi er hveriurn
manni heimilt, þó að stundum vilji út af því bregða enn í dag. VananS
vald er máttugt — og hættulegt. Það getur gert menn að steingervinSulT1'
Þegar Galileo hafði lokið við stjörnukíki sinn og vildi fá kennarana
Padua til þess að athuga í honum himintunglin, þvertóku þeir í fyrstu
fyrir að líta í hann, svo sannfærðir voru þeir fyrirfram um fánýti han5
Steingervingar í hugsan eru alt of margir. Þess vegna er bók Ás9e‘rS
Ásgeirssonar, Kver 03 kivkja, þörf hugvekja. Fyrri hluti hennar er rl1
aður af næmum skilningi á því, hvar skórinn kreppir að oss á sviði UPP
eldismálanna. Vér eigum enga kenslubók í trú- og siðfræði handa barna
og unglingaskólum vorum. Kverið, sem vér kennum börnunum enn Þan,
dag í dag, er ágætt sýnishorn þess, hvernig kenslubók á ekki að vera-
þetta einkum við um fyrri hluta kversins: trúfræðina. Kenningar ÞeS
voru ef til vill nothæf vísindi fyrir hundrað árum, en eru það ekki lenS
ur, og kver Helga Hálfdánarsonar hefur altaf verið of þungt fyrir
Margt í kverinu er níðþung háspeki frá Miðöldunum og sízt fallið til ÞeS
• ViÖi'
að auka börnunum skilning á rökum lífsins. Fram á þetta sýnir
einnig með ótal dæmum, og í raun og veru virðast allir, jafnt kirkjuntl
menn sem aðrir, vera sammála um fánýti kversins sem kenslubókar fY
börn. Þó vantar enn viljann, að því er virðisf, til að bæta úr skorti11
J 0 J O
á kenslubók í trúar- og siðgæðismálum. Prestastefnan í sumar sem
mintist ekki á þessi mál, og frá kirkjustjórninni heyrist ekkert held
Prestarnir kvarta sjálfir undan kverinu. Nýlega ritaði einn þeirra sko> ^
orða grein til biskups og höfuðmanna kirkjunnar um að bætt verð> ^
kverskortinum (sjá Tímann, 35. tbl. þ. á.). En altaf er sama steinhljóð1^
hinum hærri stöðum. Höf. „Kvers og kirkju" lætur þess getið í 1°^ 1
ans um kverið, að hann skilji við kvermálið í því trausti, að ekki P
* ‘ * ^
aftur upp að taka. Eg efast um, að honum verði þar að trú sinm,