Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Side 43

Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Side 43
ÞORSTEINN HELGASON eða í stórum dráttum. Aðferðir og leiðir má fella beint inn í markmiðslýsingar, víkja að þeim í inngangi eða sleppa að nefna slíka hluti. Þjóðarsöguna er hægt að rekja í tímaröð eina sér eða setja sögu umheimsins fram samhliða með henni. Hvort- tveggja má einnig taka fyrir í efnisþáttum eða velja sérstök tímabil til sérstakrar umfjöllunar. Ef svipast er um í sögunámskrám þessa dagana er lagið með ólíkum hætti. Fáein dæmi skulu nefnd hér í upphafi. - Franskar sögunámskrár í framhaldsskólum hafa ekki vikið frá þeirri líf- seigu hefð að tilgreina nákvæmlega hvaða efnisatriði skuli taka fyrir og jafnvel að úthluta klukkustundum fyrir hvern efnisþátt, segja hvaða landakort skuli nota og hvaða myndir séu skoðunarverðar. Um aðferðir er hins vegar fátt eitt sagt (Histoire-géographie 1998). - Dönsk aðalnámskrá fyrir grunnskóla er stuttorð um þessar mundir, tilgreinir rýmissviðin (sögu Danmerkur, Norðurlanda, Evrópu og heims- ins), efniseigindir (félagssvið, kynjasjónarhorn, stjórnmál, trú, mannrétt- indi, efnahagsmál, einstaklinga, menningu); enn fremur nokkra aðferða- þætti: að greina, afla upplýsinga, beita hugtökum, fylgja sögulegum mál- efnum eftir, rökræða, skapa, túlka og tjá, meta (Formál og centrale kund- skabs- og færdighedsomráder. Folkeskolens fag 1995). - I Finnlandi var horfið frá ítarlegri efnislýsingu í námskrá í sögu fyrir framhaldsskóla og í staðinn sett fram stutt hugleiðing um meginstefnu, efnissvið og aðferðir - eins og rakið verður hér á eftir. Menn hafa reynt að greina einhverja meginþróun og tilhneigingar í sögunámskrám og tengt þá þróun við sveiflur í stjórnmálum (Ahonen 1997). Víst er að æskuóróinn, sem kenndur er við '68, hafði sín áhrif, sömuleiðis nýfrjálshyggjan á níunda ára- tugnum, fall sovétkerfisins og sitthvað fleira. Tilraunastarfsemi, frjálsræði skóla og kennara, þemavinna, áhersla á aðferðir og gagnrýna hugsun - allt hefur þetta verið tengt við vinstrihyggju í stjórnmálum. Samfelld þjóðarsaga í tímaröð, staðreynda- nám, áhersla á einstaklinga í sögunni, utanbókarlærdómur, miðstýrðar námskrár - þetta ættu hins vegar að vera kennimerki hægri stefnu. En þetta eru einfaldanir og beinlínis rangfærslur oft á tíðum þó að stefnur hafi á köflum fengið á sig pólitískan lit. Engar námskrár mæla með gagnrýnislausum þululærdómi og enginn hvetur til uppblásinnar þjóðernishyggju. Og þó að pendúllinn sveiflist og tekist sé á er aldrei farið í samt far aftur. Stefnur taka lit af andstæðum sínum og málum er miðlað. BANDARÍKIN Árið 1994 birtust á prenti drög að eins konar landsnámskrá (eða öllu heldur við- miðum) fyrir sögukennslu í grunn- og framhaldsskólum Bandaríkjanna, „National Standards for United States/World History".2 Þetta voru allnokkur tíðindi, ekki 2 Um þetta mál hefur geysimikið verið skrifað. Hér er einkum stuðst við Nash, Crabtree og Dunn 1998, Journn! of Social History 1995, Nolte 1997, vefsíður út frá National Center for History in the Schools, vefsíður út frá History Standards og Clair 1997. 41
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.