Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Blaðsíða 107

Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Blaðsíða 107
ÞORSTEINN P. GUSTAFSSON ræting hefða og gilda, hefur breytzt nokkuð. Það snýst nú meira um að taka á hinu almenna uppeldi sem áður fór fram á heimilunum og halda uppi aga eða reyna það. Þessu námi á að vera lokið í grunnskóla. Reynslan er sú að ungmenni, sem koma í framhaldsskóla, eiga einatt margt ólært á þessu sviði þroskans. Þar af leiðir að sá þroski sem börn eiga að hafa til náms, iðjusemin sem lærist á aldrinum 6-11 ára, er ekki til staðar og þekkingaröflunin því brotakennd. Við opnun framhalds- skólans fyrir öllum nemendum án tillits til frammistöðu úr grunnskóla, flyzt þetta uppeldishlutverk á framhaldsskólastigið. Þar opinberast einnig þekkingarskortur mjög margra nýnema á þeim grundvallaratriðum sem þeir eiga að hafa sem vega- nesti í framhaldsnámi. Þar með er framhaldsskólastigið komið í þá aðstöðu að þurfa að endurmennta og siðvæða hluta nemenda sinna, kenna þeim það sem þeir áttu ólært við lok grunnskóla. Framhaldsskólinn er því farinn að taka viljandi eða óviljandi við hlutverki grunnskólans og kraftar hans beinast æ meira að því að veita þeim aðstoð í grunnnámi sem verst eru staddir. ÞEKKING OG STREYMI UPPLÝSINGA Þetta er þeim mun afdrifaríkara fyrir framhaldsskólann sem kröfur samfélagsins, upplýsingaþjóðfélagsins, til hans aukast sífellt á þekkingarsviðinu. Það hlutverk þessa skólastigs, sem er fyrst og síðast að auka við þekkingu og færni nemenda enn frekar og byggja þar á iðjusemi og þekkingargrunni grunnskólans, verður honum því erfiðara. Við lifum á tímum mikilla breytinga og hraðfara vaxtar þekkingar. Það skiptir því framhaldsskólann miklu að miðla ekki aðeins nýrri þekkingu og færni til að nýta sér hana, heldur einnig að velja úr allri þekkingunni sem verður til. Hvað á framhaldsskólinn að kenna? Hverju á hann að sleppa? Þessar spurningar verða sífellt áleitnari því að ekki er hægt að kenna allt og e.t.v. er kennt minna en áður vegna þess að nemendur eru misjafnlega vel á vegi staddir, þvert ofan í þá stefnu sem fylgja þarf. Af öllu þessu leiðir að framhaldsskólinn verður aðeins bein fram- lenging grunnskólans og veitir þar að auki aðeins almenna grunnmenntun á bók- námsbrautum í krafti óljósrar markmiðssetningar. Þetta gerist á sama tíma og öll rök hníga að því að bæta við þekkingarforðann fremur en að rýra hann eða seinka náminu. Það sem ætti því að vera meginverkefni framhaldsskólastigsins, að miðla nýrri þekkingu af kappi í miðri upplýsingabyltingunni, þokar fyrir uppeldismark- miðinu án þess að nokkuð verði að gert. Við þetta bætist að tilboðin sem þjóð- félagið býður ungmennum, allt valið sem býðst á mörgum sviðum, gerir ungling- um sífellt erfiðara að gera upp hug sinn um nám, starfstilboð eða almenna lífs- stefnu. Þeir eru því ekki til þess búnir 16 til 18 ára að sérhæfa sig og velja starfsnám. Tveggja ára starfsmenntabrautir strax eftir grunnskólanám veita ekki yfirgrips- mikla þekkingu eða færni þó að á þröngu sviði sé. Brautskráður nemandi úr slíku námi hefur ekki þann lágmarksþekkingarforða í tungumálum eða raungreinum sem byggjandi er á við símenntun eða endurmenntun síðar á ævinni. Eðli starfsmenntunar er einnig að breytast. Nám í hinum löggiltu iðngreinum gerir nú miklu síður kröfur til handlagni og líkamlegrar færni eða leikni í meðferð handverkfæra og efnismótunar. Sjálfvirkni og verksmiðjuframleiðsla hefur leyst 105
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.