Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Side 107

Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Side 107
ÞORSTEINN P. GUSTAFSSON ræting hefða og gilda, hefur breytzt nokkuð. Það snýst nú meira um að taka á hinu almenna uppeldi sem áður fór fram á heimilunum og halda uppi aga eða reyna það. Þessu námi á að vera lokið í grunnskóla. Reynslan er sú að ungmenni, sem koma í framhaldsskóla, eiga einatt margt ólært á þessu sviði þroskans. Þar af leiðir að sá þroski sem börn eiga að hafa til náms, iðjusemin sem lærist á aldrinum 6-11 ára, er ekki til staðar og þekkingaröflunin því brotakennd. Við opnun framhalds- skólans fyrir öllum nemendum án tillits til frammistöðu úr grunnskóla, flyzt þetta uppeldishlutverk á framhaldsskólastigið. Þar opinberast einnig þekkingarskortur mjög margra nýnema á þeim grundvallaratriðum sem þeir eiga að hafa sem vega- nesti í framhaldsnámi. Þar með er framhaldsskólastigið komið í þá aðstöðu að þurfa að endurmennta og siðvæða hluta nemenda sinna, kenna þeim það sem þeir áttu ólært við lok grunnskóla. Framhaldsskólinn er því farinn að taka viljandi eða óviljandi við hlutverki grunnskólans og kraftar hans beinast æ meira að því að veita þeim aðstoð í grunnnámi sem verst eru staddir. ÞEKKING OG STREYMI UPPLÝSINGA Þetta er þeim mun afdrifaríkara fyrir framhaldsskólann sem kröfur samfélagsins, upplýsingaþjóðfélagsins, til hans aukast sífellt á þekkingarsviðinu. Það hlutverk þessa skólastigs, sem er fyrst og síðast að auka við þekkingu og færni nemenda enn frekar og byggja þar á iðjusemi og þekkingargrunni grunnskólans, verður honum því erfiðara. Við lifum á tímum mikilla breytinga og hraðfara vaxtar þekkingar. Það skiptir því framhaldsskólann miklu að miðla ekki aðeins nýrri þekkingu og færni til að nýta sér hana, heldur einnig að velja úr allri þekkingunni sem verður til. Hvað á framhaldsskólinn að kenna? Hverju á hann að sleppa? Þessar spurningar verða sífellt áleitnari því að ekki er hægt að kenna allt og e.t.v. er kennt minna en áður vegna þess að nemendur eru misjafnlega vel á vegi staddir, þvert ofan í þá stefnu sem fylgja þarf. Af öllu þessu leiðir að framhaldsskólinn verður aðeins bein fram- lenging grunnskólans og veitir þar að auki aðeins almenna grunnmenntun á bók- námsbrautum í krafti óljósrar markmiðssetningar. Þetta gerist á sama tíma og öll rök hníga að því að bæta við þekkingarforðann fremur en að rýra hann eða seinka náminu. Það sem ætti því að vera meginverkefni framhaldsskólastigsins, að miðla nýrri þekkingu af kappi í miðri upplýsingabyltingunni, þokar fyrir uppeldismark- miðinu án þess að nokkuð verði að gert. Við þetta bætist að tilboðin sem þjóð- félagið býður ungmennum, allt valið sem býðst á mörgum sviðum, gerir ungling- um sífellt erfiðara að gera upp hug sinn um nám, starfstilboð eða almenna lífs- stefnu. Þeir eru því ekki til þess búnir 16 til 18 ára að sérhæfa sig og velja starfsnám. Tveggja ára starfsmenntabrautir strax eftir grunnskólanám veita ekki yfirgrips- mikla þekkingu eða færni þó að á þröngu sviði sé. Brautskráður nemandi úr slíku námi hefur ekki þann lágmarksþekkingarforða í tungumálum eða raungreinum sem byggjandi er á við símenntun eða endurmenntun síðar á ævinni. Eðli starfsmenntunar er einnig að breytast. Nám í hinum löggiltu iðngreinum gerir nú miklu síður kröfur til handlagni og líkamlegrar færni eða leikni í meðferð handverkfæra og efnismótunar. Sjálfvirkni og verksmiðjuframleiðsla hefur leyst 105
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.