Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Síða 85

Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Síða 85
SIGRÚN AÐALBJARNARDÓTTIR LEIFUR GEIR HAFSTEINSSON TÓBAKSREYKINGAR REYKVÍSKRA UNGMENNA Tengsl við uppeldishætti foreldra og reykingar foreldra og vina / rannsókn þessari, sem er með langtímasniði, er tæplega 1300 reykvískum unglingumfylgt eftirfrá 14 ára til 17 ára aldurs. Spurningarlistar voru lagðir fyrir unglingana þrjú ár í röð til að kanna reykingar þeirra, uppeldishætti foreldra og reykingar foreldra og vina (642 unglingar svöruðu öllum spurningum um þessa þætti úr spurningarlistunum). Niðurstöð- ur eru þær að unglingar sem búa við leiðandi uppeldishætti við 14 ára aldur eru ólíklegri til að reykja en unglingar afskiptalausra, skipandi eða eftirlátra foreldra. í hópi þeirra unglinga sem ekki reykja 14 ára gamlir voru þeir einnig ólíklegri til að vera byrjaðir að reykja við 17 ára aldur sem töldu foreldra sína leiðandi en þeir sem töldu foreldra sína afskiptalausa eða skipandi. Unglingar sem töldu foreldra sína viðurkenna þá sem persónur með því að virða skoðanir þeirra, tilfinningar og athafnir, voru ólíklegri til að reykja en þeir sem töldu þar skorta á. Þeir unglingar sem reyktu ekki 14 ára en áttuforeldra sem reyktu voru líklegri til að hafa byrjað að reykja 17 ára en unglingar sem áttu foreldra sem ekki reyktu. Reyk- ingar 14 ára unglinga tengdust reykingum vina þeirra sterklega. Reykingar vina tengdust því hins vegar ekki hvort unglingar sem ekki reyktu 14 ára voru byrjaðir að reykja við 17 ára aldur. Niðurstöður benda til að eigi forvarnarstarf að taka mið af fyrirbyggjandi að- gerðum til lengri tíma sé brýnt að efla skilning foreldra á mikilvægi leiðandi uppeldishátta og því hve reykingar þeirra sjálfra auka líkur á því að unglingar þeirra byrji að reykja.' Tóbaksreykingar unglinga hafa aukist verulega á þessum áratug. í yfirlitsritum um þetta efni kemur m.a. fram að reykingar 12-16 ára grunnskólanema minnkuðu frá árinu 1974 fram til ársins 1990 en jukust eftir það til ársins 1994 (Þorvarður Örn- ólfsson 1994, Þórólfur Þórlindsson, Inga Dóra Sigfúsdóttir, Jón Gunnar Bernburg og Viðar Halldórsson 1998). í Reykjavík höfðu til dæmis daglegar reykingar 15 ára unglinga aukist úr 12% í 18% og 16 ára unglinga úr 14% í 22%. Þessi staða mála kemur jafnframt fram í rannsókn með langtímasniði sem fyrri greinarhöfundur stóð að á árunum 1994-1996 og liggur til grundvallar efni þessarar greinar (Sigrún Aðalbjarnardóttir, Sigurlína Davíðsdóttir og Eyrún M. Rúnarsdóttir 1997). Niður- * Tóbaksvamarnefnd veitti Sigrúnu Aðalbjarnardóttur styrk til tölfræðilegrar úrvinnslu gagna sem hér birtast. Rannsóknaráð íslands (hug- og félagsvísindadeild) og Rannsóknasjóður Háskóla íslands hafa veitt styrki til rannsóknarinnar á undanförnum árum. Aðstoðarfólki Sigrúnar Aðalbjamardóttur við rannsóknina em þökkuð vel unnin störf. Skólastjórum og skólameisturum, unglingum sem þátt tóku í rannsókninni, kennurum þeirra og foreldrum eru einnig færðar bestu þakkir. Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 7. árg. 1998 83
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Uppeldi og menntun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.