Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Blaðsíða 103

Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Blaðsíða 103
ÞORSTEINN P. GÚSTAFSSON STARFSNÁM f FRAMHALDSSKÓLANUM í þessari grein verða leidd rök að því að starfsnám eigi ekki heima á framhalds- skólastiginu eins og nú tíðkast. Skýrsla nefndar um mótun menntastefnu, átján manna nefndarinnar svokölluðu, verður lögð til grundvallar, en skýrslan var gefin út í júní 1994 (sjá Nefnd um mótun menntastefnu 1994). Einvörðungu verður rætt um þann hluta hennar sem fjallar um starfsnám eða bls. 66-82. Þar leggur nefndin fram tillögur um gagngera endurskipulagningu starfsnáms á framhaldsskólastigi. Ekki verða færð fram mótrök gegn áliti nefndarinnar lið fyrir lið. Umfjöllunin er almenns eðlis og varðar frekar þá stefnumótun sem fram kemur í þessum hluta skýrslu nefndarinnar. SÖGULEGT YFIRLIT Iðnnám, starfsnám eða verknám á sér ekki langa sögu hér á landi. Fyrsta starfs- menntanám, sem hér er skipulagt sem skólanám, hefst á síðari hluta nítjándu aldar með fræðslu í ýmsum greinum eins og með búnaðarfræði, húsmæðrafræði, kenn- arafræðum, skipstjórnarfræðslu og með fræðslu í ýmsum greinum iðnaðar. Þessir skólar, sem stofnaðir voru á árabilinu 1875 til 1910, störfuðu með blóma langt fram yfir miðja þessa öld sem sérskólar. Með fræðslulögunum 1946 er í fyrsta sinn sam- tvinnað starfsnám og bóknám undir sama þaki, þ.e. á gagnfræðastiginu átti bæði að kenna verkmennt og bókmennt. Með tilkomu fjölbrautaskóla, hins sameinaða fram- haldsskóla, um 1970 var enn frekar stefnt að samþættingu verknáms og bóknáms. í framhaldsskólalögunum frá 1988 er ítrekað að auka eigi veg styttri verknámsbrauta en jafnframt er forræði yfir iðnnámi fært til menntamálaráðuneytis. Við það rofn- uðu mikilvæg tengsl iðnnáms við faggreinarnar, iðnsveinafélögin og iðnmeistar- ana. Segja má að þrátt fyrir starfsmenntakennslu í rúma öld sé ekki nein viðlíka hefð fyrir þessari menntun eins og víðast annars staðar í Vestur-Evrópu þar sem rekja má hefðir ýmissa starfsstétta eða gilda allt til miðalda. Að vísu varð til nokkuð öflug iðnaðarmannastétt sem hélt uppi iðnfræðslu á fyrri hluta þessarar aldar og allt fram á sjöunda áratuginn. Þegar losnaði um tengsl þessara iðngreina við verk- menntunina samfara áðumefndri breytingu á forræði iðnnámsins þvarr fræðslu- og menntahefð þessara stétta. Því má segja að það sem kallast menningarlegur höfuð- stóll iðnmenntunar og iðnmenntaðra stétta hafi rýrnað upp frá því hér á landi (Gestur Guðmundsson 1998). Hið kyrrstæða bændasamfélag lifði inn í sig í sjálfs- þurftarbúskap þar sem vinnubrögð fluttust fumlaust milli kynslóða við dagleg störf stórfjölskyldunnar og lítil þörf var á fagmenntun. Helzta bylting í atvinnuháttum varð rétt fyrir síðustu aldamót með útgerð þilskipa og síðan togara og vélbáta. Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla fslands 7. árg. 1998 101
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.