Tímarit lögfræðinga - 01.12.1983, Page 10

II. AÐDRAGANDI ÁKVÆÐA 1. GR. 1. SAMNINGSVIÐAUKA
UM VERND EIGNARRÉTTAR
Löngum hafa verið skiptar skoðanir um eignarrétt og vernd hans.
Hefur verið sagt, að á engu sviði lögfræðinnar hafi mönnum gengið
verr að halda stjórnmálaskoðunum og lögskýringarsjónarmiðum að-
greindum. Ágreiningur af þessu tági kom skýrt fram við gerð Mann-
réttindasáttmála Evrópu, og náðist ekki samkomulag um ákvæði til
vei’ndar eignarrétti við samningu frumsáttmálans.
Laganefnd Ráðgjafarþingsins fjallaði um drögin að Mannréttinda-
sáttmála Evrópu. Nefndin lagði í fyrstu til, að í sáttmálann yrði tekið
ákvæði til verndar eignarrétti með vísan til 17. gi'. Mannréttinda-
yfirlýsingar Sameinuðu þjóðanna. Um vernd eignarréttar voru hins
vegar skiptar skoðanir bæði í laganefndinni og á fundi Ráðgjafar-
þingsins í september 1949. Andmælendur verndar eignarréttar lögðu
meðal annars áherslu á, að viðhorf til eignarréttar væru mismunandi
eftir því, hvaða efnahagsstefnu væri fylgt, og því væri erfitt að kom-
ast að niðurstöðu um einhverja þá skýrgreiningu eignarréttar, er al-
mennrar viðurkenningar nyti. Einnig töldu sumir óréttmætt að taka
ákvæði um vernd eignarréttar í mannréttindasáttmálann, án þess að
jafnframt væri kveðið á um ýmis félagsleg réttindi, svo sem rétt til
vinnu, orlofs, sómasamlegra lífskjara og ókeypis skólagöngu. Þó var
meirihluti fyrir því í Ráðgjafarþinginu að taka ákvæði til verndar
eignarrétti í mannréttindasáttmálann, en ekki náðist samkomulag um,
hvernig slíkt ákvæði skyldi úr garði gert. Var þessu álitaefni vísað til
laganefndarinnar á nýjan leik til frekari athugunar.
Gaukur Jörundsson lauk lagaprófi 1959 og var
næstu ár við framhaldsnám í Osló, Kaupmanna-
höfn og Berlín, en þess á milli starfaði hann
sem fulltrúi yfirborgardómara, hæstaréttarritari
og lagakennari. Hann varð prófessor 1969 og
varði árið eftir doktorsrit sitt: Um eignarnám.
Frá 1974 hefur hann átt sæti í mannréttinda-
nefnd Evrópu. Dr. Gaukur er auk þess formað-
ur yfiríasteignamatsnefndar, höfundaréttar-
nefndar og gerðardóms Verkfræðingafélagsins.
— í greininni, sem hér er birt, er gerð grein
fyrir 1. grein Fyrsta viðbótasamnings við mann-
réttindasáttmála Evrópu, en þar er fjallað um
vernd eignarréttar.
212