Tímarit lögfræðinga - 01.12.1983, Page 30

1 rökstuðningi (The Law) nefndarinnar segir svo:
„Hvað viðvíkur þeirra málsástæðu að 1. gr. Viðbótarsamningsins
hafi verið brotin, þá ber að hafa í huga að grein þessi hljóðar nákvæm-
lega svo:
1. gr. „öllum mönnum og persónum að lögum ber réttur til þess að
njóta eigna sinni í friði. Skal engan svipta eign sinni, nema hagur
almennings bjóði og gætt sé ákvæða í lögum og almennra meginreglna
þj óðaréttar.
Eigi skulu þó ákvæði síðustu málsgreinar á nokkurn hátt rýra rétt-
indi ríkis til þess að fullnægja þeim lögum, sem það telur nauðsynlegt
til þess að eftirlit sé haft með notkun eigna í samræmi við hag almenn-
ings eða til þess að tryggja greiðslu skatta, annarra opinberra gjalda
eða sekta.“
Enginn vafi leikur á því, að fullvalda ríki er bært til að setja lög í
þeim tilgangi að leggja á skatta eða aðrar álögur til opinberra þarfa.
Skatturinn, sem kært er yfir, var lagður á samkvæmt lögum nr. 44/1957
í þeim yfirlýsta tilgangi að koma á peningalegu og efnahagslegu jafn-
vægi í ríkinu. Hann var því greinilega opinber ráðstöfun, er stjórnin
áleit að mundi leiða til almannaheilla. Að vísu var hér um eignaskatt
að ræða, en samkvæmt lögum nr. 44/1957 gat skattheimtan ekki farið
fram úr 25% af raunverulegu verði hinna skattskyldu eigna. Þá var
og heimilt að greiða skattakröfur þessar með afborgunum á tíu árum.
Þegar haft er í huga markmið laganna, hámarksskattaprósentan og
greiðsluskilmálarnir, þá verður ekki talið, að lög nr. 44/1957, enda
þótt þau séu lesin í samhengi við önnur skattalög, séu eigi í eðli sínu
skattalög sett til fremdar opinberum hagsmunum.
Enda þótt verja eigi skatti þessum að 1/3 hluta til veðdeildar Bún-
aðarbanka Islands og % hlutum til Byggingarsjóðs ríkisins, þá lýtur
það einungis að aðferðinni við ráðstöfun fjárins úr opinberum sjóði
í opinberar þarfir, en breytir á engan hátt eðli skattsins í þá veru, að
hann er lagður á til almannaheilla.
Hugtakið lög í skilningi Stjórnarskrárinnar tekur til allra laga þar
með talin stjórnskipunarlög, sem hafa að geyma ákvæði, er fjalla um
skattheimtu. Lög nr. 44/1957 voru sett með stjórnskipulegum hætti
af Alþingi og staðfest af forseta Lýðveldisins Islands. Kærendur hafa
heldur ekki véfengt það, að álagning sú, sem þeir kæra út af, hafi
farið fram í samræmi við ákvæði laga nr. 44/1957 og viðeigandi stjórn-
arskrárákvæði.
Hinar almennu meginreglur þjóðaréttar, sem 1. gr. Viðbótarsamn-
ingsins víkur að eru þær meginreglur, sem viðteknar eru í Þjóðarétti
232