Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.10.1999, Page 39

Tímarit lögfræðinga - 01.10.1999, Page 39
4. SAMHENGI LÆKNISFRÆÐILEGRAR ÖRORKU OG BÓTA Læknisfræðilegt örorkumat hefur þekkst a.m.k. frá dögum Bismarks kansl- ara. Mælikvarðinn sem notaður er hefur haldist lítið breyttur allar götur síðan. Þar er missir vísifingurs metinn 10 stig (%) og alblinda 100 stig. Þessi mæli- kvarði var staðfestur með töflu Örorkunefndar um miskastig frá 1994. Miska- bætur eru samkvæmt skaðabótalögunum beint hlutfall af læknisfræðilegri ör- orku (miskamati) og hefur það ekki valdið ágreiningi þó vissulega sé það ekki sjálfgefið. Mikil samstaða er um að ekki sé heppilegt að ákvarða bætur fyrir varanlegt tekjutap sem beint hlutfall af læknisfræðilegri örorku. Slíkt var gert áður en skaðabótalögin komu árið 1993 og byggðist á dómvenjum. Þá töldu menn að bætur fyrir minni háttar tjón yrðu of háar miðað við bætur fyrir hin stærri tjón. Það mun hafa verið ein helsta ástæðan fyrir því að nauðsynlegt var talið að setja hér skaðabótalög. Dómvenjum er torvelt að breyta. En ekki er víst að gerðar hafi verið markvissar tilraunir til að ná fram breytingum. Dómstólar eru ekki aðeins háðir dómvenjum heldur einnig kröfum sem hafðar eru uppi og mál- flutningi. í umsömdum slysatryggingum launþega, sem Alþýðusamband íslands og önnur launþegasamtök standa að, var fyrir löngu horfið frá því að miða bætur línulega við læknisfræðilega örorku en tekin upp sú regla að láta hvert örorkustig frá 26-50 verka tvöfalt og hvert stig frá 51 -100 þrefalt. Með því móti verða bætur fyrir 10 stiga örorku 4,4% (10/225) af bótum fyrir 100 stiga örorku og 6,7% fyrir 15 stiga örorku. í skaðabótalögunum frá 1993 voru í 8. gr. reglur um stighækkandi bætur eftir örorkustigi. Bætur fyrir 15 stiga örorku voru um 4,9% af bótum fyrir algera örorku. Þar var því gengið nokkru lengra í því að lækka bætur fyrir minni tjón frá beinu hlutfalli við örorkustig (eða, sem einnig mætti segja, hækka bætur fyrir stærri tjón) heldur en gert er í umsömdu tryggingunum. Með hinni nýju breytingu á skaðabótalögunum var 8. grein, með reglunni um stighækkandi bætur, afnumin. Er nú ekki eftir í lögunum nein vísbending um að nota skuli læknisfræðilega örorku stighækkandi ef hún er lögð til grundvallar bótum fyrir tekjutap, eins og ætlunin er að gera þegar um böm er að ræða, sbr. framanritað. Má spyrja hvort þar með hafi farið forgörðum eitt helsta mark- miðið með setningu skaðabótalaganna. Reyndar útiloka lögin ekki að bætur verði stighækkandi. Eðlilegt hefði verið að nota í skaðabótalögunum fyrrnefnda reglu umsömdu trygginganna þar sem hún hefur fengið svo mikla útbreiðslu og viðurkenningu. Astæða þess að læknisfræðileg örorka hentar illa til notkunar hlutfallslega við ákvörðun bóta er auðvitað sú hvemig mælikvarðinn er upp byggður. Slíkt er vel þekkt frá öðrum sviðum. Áhrif af jarðskjálfta, sem mældur er á Richter- skala, eru ekki í beinu hlutfalli við styrk skjálftans. Það þýðir ekki að skalinn sé vondur eða skynsamlegt sé að breyta honum. Mælikvarði læknisfræðilegrar örorku er meira en 100 ára gamall og er talinn hafa miðast við námumenn sem 191
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue: 3. Tölublað (01.10.1999)
https://timarit.is/issue/313959

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.

3. Tölublað (01.10.1999)

Actions: