Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.10.1999, Síða 39

Tímarit lögfræðinga - 01.10.1999, Síða 39
4. SAMHENGI LÆKNISFRÆÐILEGRAR ÖRORKU OG BÓTA Læknisfræðilegt örorkumat hefur þekkst a.m.k. frá dögum Bismarks kansl- ara. Mælikvarðinn sem notaður er hefur haldist lítið breyttur allar götur síðan. Þar er missir vísifingurs metinn 10 stig (%) og alblinda 100 stig. Þessi mæli- kvarði var staðfestur með töflu Örorkunefndar um miskastig frá 1994. Miska- bætur eru samkvæmt skaðabótalögunum beint hlutfall af læknisfræðilegri ör- orku (miskamati) og hefur það ekki valdið ágreiningi þó vissulega sé það ekki sjálfgefið. Mikil samstaða er um að ekki sé heppilegt að ákvarða bætur fyrir varanlegt tekjutap sem beint hlutfall af læknisfræðilegri örorku. Slíkt var gert áður en skaðabótalögin komu árið 1993 og byggðist á dómvenjum. Þá töldu menn að bætur fyrir minni háttar tjón yrðu of háar miðað við bætur fyrir hin stærri tjón. Það mun hafa verið ein helsta ástæðan fyrir því að nauðsynlegt var talið að setja hér skaðabótalög. Dómvenjum er torvelt að breyta. En ekki er víst að gerðar hafi verið markvissar tilraunir til að ná fram breytingum. Dómstólar eru ekki aðeins háðir dómvenjum heldur einnig kröfum sem hafðar eru uppi og mál- flutningi. í umsömdum slysatryggingum launþega, sem Alþýðusamband íslands og önnur launþegasamtök standa að, var fyrir löngu horfið frá því að miða bætur línulega við læknisfræðilega örorku en tekin upp sú regla að láta hvert örorkustig frá 26-50 verka tvöfalt og hvert stig frá 51 -100 þrefalt. Með því móti verða bætur fyrir 10 stiga örorku 4,4% (10/225) af bótum fyrir 100 stiga örorku og 6,7% fyrir 15 stiga örorku. í skaðabótalögunum frá 1993 voru í 8. gr. reglur um stighækkandi bætur eftir örorkustigi. Bætur fyrir 15 stiga örorku voru um 4,9% af bótum fyrir algera örorku. Þar var því gengið nokkru lengra í því að lækka bætur fyrir minni tjón frá beinu hlutfalli við örorkustig (eða, sem einnig mætti segja, hækka bætur fyrir stærri tjón) heldur en gert er í umsömdu tryggingunum. Með hinni nýju breytingu á skaðabótalögunum var 8. grein, með reglunni um stighækkandi bætur, afnumin. Er nú ekki eftir í lögunum nein vísbending um að nota skuli læknisfræðilega örorku stighækkandi ef hún er lögð til grundvallar bótum fyrir tekjutap, eins og ætlunin er að gera þegar um böm er að ræða, sbr. framanritað. Má spyrja hvort þar með hafi farið forgörðum eitt helsta mark- miðið með setningu skaðabótalaganna. Reyndar útiloka lögin ekki að bætur verði stighækkandi. Eðlilegt hefði verið að nota í skaðabótalögunum fyrrnefnda reglu umsömdu trygginganna þar sem hún hefur fengið svo mikla útbreiðslu og viðurkenningu. Astæða þess að læknisfræðileg örorka hentar illa til notkunar hlutfallslega við ákvörðun bóta er auðvitað sú hvemig mælikvarðinn er upp byggður. Slíkt er vel þekkt frá öðrum sviðum. Áhrif af jarðskjálfta, sem mældur er á Richter- skala, eru ekki í beinu hlutfalli við styrk skjálftans. Það þýðir ekki að skalinn sé vondur eða skynsamlegt sé að breyta honum. Mælikvarði læknisfræðilegrar örorku er meira en 100 ára gamall og er talinn hafa miðast við námumenn sem 191
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar: 3. Tölublað (01.10.1999)
https://timarit.is/issue/313959

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

3. Tölublað (01.10.1999)

Gongd: