Árbók Háskóla Íslands

Árgangur

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1918, Blaðsíða 4

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1918, Blaðsíða 4
4 Það eru aðallega tveir Englendingar, þeir dr. Mc. Dou- gall í Oxford og A1 exa n d er F. S h a n d, M. A., í Lon- don, sem eiga mestan og beslan þátt í þessu. En skoðun þeirra er í stultu máli sú, þótt þeim beri alls ekki saman í einstökum atriðum, að til sjeu svo og svo margar frumlegar tilfinningar eða frumkendir (emolions). Sjeu þær mönn- um og dýrum sameiginlegar og bundnar helstu frum- hvötum þeirra. En allar aðrar tilfinningar sjeu eins og samantvinnaðar úr þeim, myndi tviþætt, þríþætt og jafnvel fleirþæll tilfinningasambönd. Dauðlangar mig til að kalla slíkar samseltar tilfinningar samkendir (complex emo- iions). Loks myndi tilfinningarnar lirein og bein tilfinninga- kerfi, er bundin sjeu ákveðnum hugmyndum eða hugsjón- um og láti stjórnast af þeim. Slík tilfinningakerfi (senti- menls) mætti ef til vill kalla hugðir á islensku. Með því að reyna að finna hinar frumlegu tilfinningar, halda nú menn þessir því fram, að maður geti rakið og skilið allar aðrar (samseltar) tilfinningar, og að maður með því að beita aðferð þessari geti þrætt tilfinningalífið svo að segja frá upphafi til enda. Það væri nú ekki lítið i þelta varið og ómaksins vert að reyna þetta. Og með því að jeg hefi nú sjálfur bæði hugsað og skrifað hitt og þetta um þróun sálarlífsins, en á hinn bóginn verið óánægður með lýsingu bæði sjálfs mín og ann- ara á tilfinningalífinu, hjelt jeg, að það yrði nú skást, að láta Árbókina að þessu sinni flytja mönnum nokkrar fregnir af þessu nýmæli, jafnframt því sem jeg reyndi að koma því svo fyrir og lýsa þvi svo, sem jeg hygði rjettast vera. En það verður þá helst á þá leið, að jeg í stuttum, al- mennum inngangi reyni að grafa fyrir rætur þessara frum- legu tilfinninga; lýsi þeim svo lilillega hverri um sig, sitt í hverjum kaflanum; sýni siðan fram á, hversu þær fara að mynda samsettar tilfinningar, og síðast, liversu tilfinninga- kerfin, eða liinar svonefndu hugðir, verða til. Auðvilað er það, að í svo afmörkuðu rúmi, sem hjer stendur til boða, verður hvorld ritað langt mál nje ilarlegt um þetla. Og ekki lofa jeg þvi, að það verði beint skemtilegt aflestrar. En ein- hverri ofurlítilli skilningsglætu hygg jeg að jeg megi lofa flestum þeim, sem nenna að Iesa þessa ritgerð á enda, og þá meðal annars á því, hversu skapgerð manna og sjálfs- vera muni fara að þróast.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Árbók Háskóla Íslands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Háskóla Íslands
https://timarit.is/publication/588

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.