Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1918, Blaðsíða 44

44
manni sje hælla búin; og þá tckur maður til fótanna og
ílýr cins og fætur loga.
Annars eru hin mismunandi tiltæki hræðslunnar, eins
og nú skal sýnt, næsta margvísleg. En lillæki þessi eða and-
æfingar standa í mjög nánu sambandi við það, hvaða hug-
myndir maður gerir sjer um hræðsluefnið.
Fyrst er þá það, að bæði menn og skepnur skreppa í
kúfung eða hrökkva í kút eða hörfa ósjálfrátt aftur á bak.
Eru þelta aðaleinkenni felmtsins og jafnvel skelksins, sl>r.
orðatiltækin: að manni verði hverft við, maður hrökkvi við
cða hrökkvi undan.
Annað er það, að maður þagnar, hrærir hvorki legg nje
lið og lætur ekki á sjer bóla.
Ihiðja er það, að maður gapir og gónir, slendur eins og
sleini lostinn, en J)ó með einhverjum undarlegum felmli
skjálfta, sem fer um mann allan.
Fjórða cr það, að maður ber ósjálfrált hönd fyrir höl'uð
sjer eða bregður báðum lófum fram fyrir sig, eins og maður
vilji bægja einhverju frá sjer.
Fimta er það, að maður grípur dauðahaldi i þann eða
það, scm næst er.
Sjölla er það, að maður fer i felur, leilar sjer skjóls og
skýlis.
Sjöunda er ópið, neyðarópið eða hjálpar-ákallið, lil þess
að einhver komi og hjálpi manni eða bjargi,
Attunda er ílóttinn undan hræðsluefninu. Er það einhver
tiðasta andæfing hræðslunnar að taka á rás undan þvi, sem
maður hræðist, og ílýja þá eins og fætur loga, einkum þó
ef maður er eltur.
Níunda er fifidirfskan, scm oft kemur að manni, þegar
maður örvæntir um að komast undan. l’á sn)rsl maður lil
varnar og verst heldur og beist en að flýja og hamast þá
oft upp á líf og dauða, þangað til maður kcmst úr klípunni
eða getur haldið fióttanum áfram. En einmitt það, að mað-
ur heldur fióttanum áfram á eflir, sýnir, að hræðslan er
undirrólin.
Tíunda cr loks það, að Jiað dregur úr manni allan máll
og máður hnígur niður sem dauður. En einnig það gelur
orðið mönnum og skepnum til bjargar, því að bæði menn
og skepnur laka siður eftir þvi, sem liggur hreyfingarlaust.
Þannig hefir hræðslan all-mörg tæki og undanhrögð á
takteinum, eftir því sem við á í það og það sinnið. En aðal-