Árbók Háskóla Íslands

Árgangur

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1918, Blaðsíða 37

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1918, Blaðsíða 37
37 beint skaðlegt. Og þvi kemur andstygðin, þrált fyrir allan þvergirðing sinn, lífsverunni að miklu liði. Hún verndar hana gegn þvi, sem getur orðið henni óþægilegt eða heint skaðlegt og vekur h r æ ð s 1 u hennar við það. IV. Hræðsla. Áður en vjer nú förum að virða fyrir oss hræðsluna og aðrar geðshræringar manna, svo sem reiði, hr}'gð og gleði, verður að hafa svolítinn formála, er snertir þær allar meira og minna. Vjer segjum, að oss sje glatt og gramt i geði, að vjer sje- um í góðu og vondu skapi, eða hryggir í skapi eða að oss renni í skap, þá er vjer annaðhvort hræðumst, reiðumst, hryggjumst eða gleðjumst. Því má nefna þetta skapkend- ir. En tilfinningar þessar leggjast misþungt á rnánn og eru misjafnlega sterkar. Því hefi jeg í sálarfræði minniJ) greint á milli geðhrifa (Slemning), sem venjulegast eru fremur væg og óákveðin, geðshræringa (Sindsbevœgelser, Ajfek- ter), sem tiðast eru bæði magnaðar og ákveðnar, og g e ð s - lags (Sindelag), sem táknar það í geði manns, sem orðið er að nokkurn veginn rikjandi skaplyndi. Hvernig ber nú að greina milli geðhrifa og geðshræringa, og hvað er það, sem veldur þvi, að hin tiltölulega vægu »geðhrif« (Stemninger) geta svo að segja alt í einu orðið að snöggum og sterkum geðshræringum? Orðin Siininmng og Stemning eru helst notuð í þýsku og dönsku og því ber helst að spyrja þýska og danska sálar- fræðinga um þá merkingu, sem þeir leggja í þau. Nahlowsky segir i hinu merka riti sinu um tilfinninga- líflð:1 2) »Unler Stimmung verstehen wir lediglich durch seinen Grundton charakterisirten Kollektivzustand des Gemúhts, welcher (in der Regel) weder das Hervortreten bestimmler 1) Almenn sálarfræði, bls. 248 o. s. 2) Nahlowsky: Das Gefiihlsleben, Leipzig 1884, bls. 171.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Árbók Háskóla Íslands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Háskóla Íslands
https://timarit.is/publication/588

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.