Dvöl - 01.07.1940, Síða 18

176
DVÖL
Séra Jón saup á glasinu, ræskti sig, óg
mælti með nokkrum þunga í röddinni:
„Þú litur svona á okkar starf. Viðhorf
okkar tii þess er annað. Köllun okkar er
að vinna þessi verk, og í þeim finnum við
starfsþrá okkar svölun. í prestsstörfunum
leggjum við okkar skerf til að bæta og
fegra þjóðlífið. Mér er sönn ánægja að
því, að vinna verkin, sem þú taldir upp
með lítilli virðingu."
„Nei, nei, hættu nú, Jónki vinur. Svo þér
er sönn ánægja að því að pússa fólk saman
í óhamingjusöm hjónabönd, þjónusta kar-
arkerlingar og flytja væmnar og hræsnis-
fullar líkræður. Trúi þessu hver, sem trúa
vill. Ég geri það ekki. Það hefir kannske
verið mjög ánægjulegt verk að þjónusta
tengdamömmu gömlu í kvöld. Heyrðu!
Hvað sagði annars sú gamla? Minntist hún
ekkert á nálaraugað núna?“
Séra Jóni varð hverft við, er Hjalti
beindi talinu svo óvænt í þessa átt. Hon-
um fannst hann hverfa sem snöggvast út
úr vistlegu stofunni á Hjalla, inn í sjúkra-
herbergið í Hvammi.
„Á nálaraugað? Jú. — Hún var að tala
um ritningargreinina, þar sem sagt er að
ríkum manni verði torveldara að komast
í himnariki en úlfalda í gegnum nálarauga.
Hún sagðist vera rík og kveið því, að það
kynni að verða sér þrándur í götu í öðru
lífl.“
„Stendur heima," sagði Hjalti og tæmdi
glasið. „Hún veit ekki, að auðæfin eru
orðin minni nú en hún ímyndar sér, og
þá nálaraugað um leið rýmra, eða er ekki
svo, prestur góður?" Hjalti laut fram yfir
borðið til séra Jóns og hálf hvíslaði: „Ég
hefi nefnilega geymt sparisjóðsbækurnar
hennar þrjú síðustu árin.“
Séra Jón lyfti glasinu og bar það að
vörum sér, án þess að’ drekka Undrunin
yfir síðustu setningu Hjalta skein af svip
hans, þó að hann reyndi að leyna henni.
„Hvað sagðir þú gömlu konunni svo um
ríka fólkið og nálaraugað?"
Hjalti bar spurninguna fram af allmik-
illí ákefð, líkt og honum fyndist hann hafa
sagt of mikið og vildi leiða talið fram hjá
tjáningu sinni.
„Ég sagöi henni auövitað, að guð veitti
jafnt viðtöku sínum jarðnesku bömum,
hvort sem þau hefðu verið rík eða snauð
af þessa heims gæðum. Allir væru jafnir
í dauðanum, hvort sem þeir hefðu verið
ríkir eða fátækir hér á jörðu. Kærleiks-
faðmur guðs stæði ávallt öllum góðum
mönnum opinn.“
„Já, auðvitað. Trúin á gamla brenni-
steinshelvítið og eilifa útskúfun er ekki
í tízku lengur hjá ykkur prestunum. Lát-
um það vera. Og þó var gamla kenningin
um refsingar eftir dauðann á margan hátt
hressilegri en eilíf fyrirgefningarmollan í
kenningum ykkar nútímaprestanna. —
Hvernig tók sú gamla fortölum þínum?“
„Henni varð áreiðanlega rórra við þær,
og hún féll í létt mók á eftir."
Talið barst nú að öðru, gömlum minn-
ingum frá skólaárunum og dagskrármálum
líðandi tíma. Þegar flaskan var tæmd,
fylgdi Hjaltl presti til náða.
Séra Jón var orðinn sætkenndur, þegar
hann gekk til hvílu og hafði að mestu
gleymt virðuleik stöðu sinnar í síðustu
viðræðunum. Honum leið óvenju vel, líkt
og mjúkir fjötrar hempunnar hefðu rakn-
að af honum þessa kvöldstund yfir glös-
unum. Nú hvildi hann í mjúku rúmi og
lét hugann reika. Hann minntist æsku-
áranna, þegar hann var hálfsoltinn strákur
í rifnum og skítugum fatagörmum. Hann
minntist æskudrauma sinna um að hefjast
upp úr niðurlægingu fátæka kotdrengsins,
sigranna á námsbrautinni, sem raunar
voru aldrei nema smásigrar, en þó þokuðu
honum áleiðis að settu marki. Hann sá
sjálfan sig í anda þegar hann stóð fyrir
altari dómkirkjunnar og hlaut vigslu til
Pjarðarþinga. Hann brosti með velþóknun,
er hann gerði í huganum samanburð á
soltna tötradrengnum og glæsibúna prest-
inum í Pirði. Svo rifjaði hann upp viðræð-
urnar við Hjalta um kvöldið. Óvirðing sú,
er Hjalti hafði sýnt stétt hans, vakti engan
sársauka 1 huga hans nú, en tal Hjalta