Dvöl - 01.07.1940, Síða 51

DVÖL
209
ir, sem sýkjast af krabba í þessum
líffærum, deyja samt af honum, af
því að þeir leita ekki læknis fyrri en
þeir fara að kenna sársauka og þá
hefir meinið oftast breiðzt svo út,
að ekki verður grafið fyrir rætur
þess. í nokkrum tilfellum, sem
rannsökuð hafa verið, hefir meðal-
tíminn, frá því að sjúkdómsein-
kenni gerðu vart við sig og þangað
til læknis var vitjað, reynzt 8 mán-
uðir. Ef eitthvert dagblað tæki til
og birti daglega aðvörun um fyrstu
sjúkdómseinkenni magakrabba, þá
myndi það bjarga mörgum manns-
lífum, en blaðið myndi vafalaust
missa kaupendur og sennilega yrði
höfðað á það mál fyrir ósiðsemi.
Sama máli gegnir um insulin.
Langt leiddir sjúklingar með sykur-
sýki geta fengið fulla heilsu og
viðhaldið henni svo lengi sem vera
vill með 2—3 sprautum daglega. En
það er ekki hægt að fá sjúklinga
til að skilja þetta, af því að þeim
hefir aldrei verið kennt, að líkam-
inn starfar eftir föstum órjúfandi
lögmálum, og að sykurmeltingin
starfar ekki án insúlíns fremur en
hreyfill án smurningsolíu. Vinur
minn, sem er læknir, stundaði ný-
lega tvær konur, sem voru fluttar
dauðvona á sjúkrahúsiö, þar sem
hann starfar. Báðar höfðu áður
verið til lækninga og verið kennt
að sprauta sig með insúlin tvisvar
á dag. En önnur hafði brotið
sprautuna og ekki hirt um að fá
aðra þegar í stað, en hin hafði van-
rækt að taka meðalið í tvo daga,
af því að hún þurfti „hvort sem
var“ á sjúkrahús af öðrum ástæð-
um. Slík dæmi eru svo algeng, að
uppgötvun á insúlíni hefur ekki
dregið neitt verulega úr tölu dauðs-
falla úr sykursýki á Englandi. Það
hefir bjargað nokkrum skynsömum
manneskjum, en það er allt og
sumt.
Þó að öruggt læknisráð yrði fund-
ið upp við krabbameini á næstunni,
þá er ekki sennilegt, að það yrði
einfaldara eða öruggara heldur en
insúlín. En með því móti myndi það
ekki hafa mikil áhrif á dauðsföll
um næstu kynslóðir. Meðan svo
stæðu sakir, gæti hver og einn hrós-
að happi yfir að tilheyra þeim fáu
skynsömu, sem létu bjargast. —
En ef vísindunum tekst ekki að
finna meSal heldur aðeins ráð til
að koma í veg fyrir sjúkdóminn, þá
mun enn verr horfa. Reynslan sýn-
ir, að hver einstaklingur fær við
lítið ráðið í þeim sökum. Þar sem
taugaveiki liggur í landi, er erfitt
að láta sér ávallt nægja öl til
drykkju, eða að öðrum kosti sjá um
að fá jafnan soðið drykkjarvatn.
Taugaveikihættu verður aðeins út-
rýmt með opinberu eftirliti með
neyzluvatninu, án þess að hver ein-
stakur borgari þurfi að láta það til
sín taka. Barnaveiki, hlaupabólu,
mislingum og öðrum sjúkdómum,
sem berast í loftinu, væri hægt að
útrýma með opinberum aðgerðum,
en slíkar aðgerðir myndu útheimta
aðstoð og sjálfsfórn þeirra, sem
veikir væru, og vandamanna þeirra