Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Blaðsíða 15

15
með myndum hvers barns. Þetta var gert stuttu eftir myndatökuna og strax í kjölfar-
ið settist rannsakandi með hverju barni og ræddi við það um myndirnar, spurði af
hverju barnið myndaði þetta, hvað þetta væri o.s.frv.
Þessi aðferð reyndist mikilvæg viðbót við hinar gagnaöflunaraðferðirnar. Ljós-
myndunin gaf börnunum færi á nýjum frásagnarhætti og hinum fullorðna nýja aðferð
við að hlusta, þ.e. ekki var einungis byggt á töluðu máli. Börnin gátu myndað það
sem þau höfðu áhuga á og viðtölin, sem fylgdu í kjölfarið, voru frábrugðin öðrum
viðtölum að því leyti að myndirnar stýrðu þeim. Börnin voru því ekki eingöngu spurð
spurninga frá sjónarhóli fullorðinna. Það sýndi sig hins vegar í þessari rannsókn, eins
og í fyrri rannsóknum, að ljósmyndir barnanna einar og sér gáfu takmarkaðar upp-
lýsingar. Samtölin við börnin og útskýringar þeirra og túlkun á því sem var á mynd-
unum og hvers vegna þau tóku þær skiptu meginmáli (Clark og Moss, 2001; Cook og
Hess, 2003; Dockett og Perry, 2003; Hurworth, 2003; Jóhanna Einarsdóttir, 2005; Rasm-
ussen, 1999; Rasmussen og Smidt, 2001, 2002).
Greining gagna
Gögnin voru að vissu marki greind samhliða gagnaöfluninni; einnig fór greining gagna
fram eftir að gagnasöfnun lauk. Við greininguna var hafður sá háttur á að fyrst voru
þau gögn sem safnað var með hverri aðferð tekin saman og þau kóðuð og flokkuð.
Því næst voru niðurstöður úr öllum gagnasöfnunaraðferðunum bornar saman og
sameiginleg þemu skoðuð. Teikningar barnanna og ljósmyndirnar voru flokkaðar og
niðurstöður bornar saman við niðurstöður úr hinum aðferðunum. Viðtölin voru tekin
upp á MP3-upptökutæki og afrituð á eftir. Eftir nákvæman lestur voru þau síðan sett
inn í tölvuforritið NVivo sem notað er til að kóða og flokka gögnin í þemu og mynstur.
Til að tryggja réttmæti og áreiðanleika var notuð margprófun aðferða, eins og fram
kemur hér að framan, og sömuleiðis margprófun í greiningu gagna, þar sem tveir
rannsakendur unnu úr gögnum hvor í sínu lagi. Við túlkun niðurstaðna eru notaðar
beinar tilvitnanir og lýsingar til að gefa lesendum færi á að meta hvort greining og
túlkun rannsakanda endurspeglar gögnin og veruleikann.
niðurstöður
Nám og kennsla í 1. bekk grunnskóla
Þegar börnin voru spurð að því í viðtölunum hvers vegna þau væru í skóla var al-
gengasta svarið að þau væru þar til að læra. Sum þeirra skilgreindu það ekki nánar
en önnur sögðust vera í skóla til að læra að lesa, skrifa og reikna eins og fram kemur í
umræðunum sem hér fara á eftir.
R: Krakkar, af hverju eruð þið í skóla?
Sif: af því að við þurfum að læra.
R: Já, að læra?
JÓHAnnA eInARSdÓTTIR