Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Blaðsíða 66

66
STARFSHæFnI kennARA
og hávaða þá er ekki annað fyrir kennarann að gera en að reyna að útskýra hvað má
og hvað ekki má. En ef nemandanum er sama, og kannski foreldrum hans líka,
verður kennarinn að treysta á Guð og lukkuna
(Færeyskur kennaranemi).
Hluti nema úr hópi Færeyinganna er gagnrýnni en aðrir, ekki aðeins á valdastöðu
kennarans heldur einnig á skólaþróunina og nútímasamfélagið. Fram koma efasemdir
um hugmyndir um „skóla fyrir alla“ og „blandaða nemendahópa“. Stundum eru nem-
arnir mjög svartsýnir og svörin endurspegla uppgjafartón. En þeir eru líka leitandi og
ígrunda hvað helst gæti stutt þá í að ná tökum á erfiðleikum í starfinu. Þeir nefna
betra námsefni, aukna virðingu fyrir kennaranum, skýrari viðmið um vald kennarans,
meira fjármagn, fleira stuðningsfólk í kennsluna og stuðning frá foreldrum.
Framangreind svör, sem lýsa vanmætti nemanna gagnvart flóknum aðstæðum,
lýsa því – eins og svörin í fyrri kaflanum – hvernig upplifun nemanna tengist kennara-
hlutverkinu og nútímamenningu. Það sem einkum er athyglisvert í samanburði við
lýsingarnar í fyrri kaflanum er að nemarnir hafa ekki tileinkað sér gagnrýnislaust þau
viðmið sem tengjast kennarastarfinu. Þeir hafa ekki „innhverft“ skilaboðin í jafn ríkum
mæli og þeir sem vitnað var til í fyrri kaflanum. Einnig bæta svörin nýjum dráttum í
myndina af kennarahlutverkinu. Kennarinn nýtur ekki virðingar, völd hans eru tak-
mörkuð og stutt er í einsemd og einangrun. öryggisleysið sem nemendur upplifa er
enn sýnilegra en í fyrri kaflanum.
Lýsingar nemanna benda til þess að það öryggisleysi sem einkennir kennarastarfið
eigi rætur í félagslegri og menningarlegri umgjörð þess.
ályktanir og umræða
Ályktanir um þá hæfni sem kennaranemarnir vilja ná tökum á
Markmið rannsóknarinnar var annars vegar að dýpka skilning á erfiðum viðfangsefn-
um kennarastarfsins sem tengjast persónu kennarans og hins vegar á því hvers konar
starfshæfni er forsenda þess að nemarnir ráði við slík verkefni og menntist í átökum
sínum við þau. Á grundvelli niðurstaðna í köflunum tveimur hér á undan má draga
ályktanir um þá persónulegu hæfni sem kennaranemarnir sjálfir vilja öðlast. Lýsingar
þeirra benda til þess að þeir vilji öðlast samskiptahæfni þar sem saman fer félagsleg
færni, stjórnunarfærni og sjálfsstjórn. Þeir vilja læra:
• að setja mörk og að stjórna nemendahópum
• að vera skilmerkilegur, samkvæmur sjálfum sér og þolinmóður í samskiptum við
nemendur
• að hafa sjálfstjórn
• að leysa ágreiningsefni meðal nemenda
• að eiga samskipti við foreldra
• að bregðast við börnum sem eiga við erfiðleika að stríða
• að eiga samskipti við nýbúafjölskyldur