Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Page 50

50
gÓðUR kennAR I :
ekki kynnst svo mörgum kennurum og geta niðurstöðurnar endurspeglað persónu-
einkenni einstakra kennara þeirra að einhverju leyti.
almennt er nemendum umhugað um að góður kennari geri öllum nemendum jafn
hátt undir höfði og eigi hvorki uppáhaldsnemendur né dæmi einhvern fyrir fram, til
dæmis af systkinum eða af fyrri framkomu. Niðurstöður spurningakönnunarinnar
styðja þetta, þar sem átta af hverjum tíu nemendum voru sammála því að góður kenn-
ari gerði ekki mannamun. En kennarinn er mannlegur og getur orðið á eins og nem-
endum og þá finnst þeim áríðandi að hann geti viðurkennt mistök sín eins og fram
kemur hjá þessum fjórtán ára nemanda: Mér finnst verst þegar hann biður mann aldrei
fyrirgefningar.
Eldri nemendurnir horfa einnig til kennslufræðilegra þátta í hugmyndum sínum
um ókosti kennara og virðast síður sætta sig við en þeir yngri að kennarinn útskýri
námsefnið ekki nógu vel.
Að lokum
Hvaða lærdóm má draga af niðurstöðum rannsóknarinnar í viðleitninni til að efla
og bæta samskipti í skólastarfi? Rauði þráðurinn í hugmyndum flestra nemenda er
léttleiki kennarans og góð lund, sveigjanleiki og fagkunnátta, virðing og sanngirni en
þeir vilja líka aga, aga sem einkennist af hæfilegri blöndu gleði og alvöru. Nemend-
urnir vilja læra en hafa um leið svolítið gaman, eða eins og einn fjórtán ára nemandi
sagði: Kennari sem tekur skólann ekki of alvarlega heldur er kannski stundum að grínast með
krökkunum og gera skólann ekki að stað sem maður verður að vera á, heldur að stað sem manni
líður vel á til að hitta vini og læra eitthvað skemmtilegt.
Helsta gildi rannsóknarinnar felst í því að sjónarmið, hugmyndir og væntingar
tveggja aldurshópa nemenda til kennara koma skýrt fram. Niðurstöðurnar má nýta
til að styrkja jákvæð samskipti nemenda og kennara og auka þannig líkur á betri líðan
nemenda og bættum árangri þeirra í skóla og um leið farsælu skólastarfi. Niðurstöð-
urnar geta einnig nýst kennurum og öðrum þeim sem koma að starfi með börnum og
unglingum þegar skólastarfið er ígrundað, þ.e. þegar þeir íhuga viðhorf sín til nem-
enda og viðmót, áherslur í starfi og kennsluaðferðir.
Rannsóknin vekur jafnframt nýjar spurningar. í fyrsta lagi hefði verið fróðlegt að
átta sig betur á hugmyndum nemenda um fleira sem lýtur að samskiptum í skóla-
starfi, t.d. mikilvægi trausts og vináttu. í öðru lagi hefði verið athyglisvert að huga
betur að skólamenningunni í þessum tveimur skólum og skoða nánar hefðir, venjur
og samsetningu kennarahópsins með tilliti til aldurs, kyns, menntunar og kennslu-
reynslu. í þriðja lagi hefði verið forvitnilegt að kanna og bera saman viðhorf nemenda
annars vegar í hefðbundnu bekkjarkerfi og hins vegar í kerfi þar sem lögð er áhersla á
samkennslu margra árganga eða námshópa.
Mikilvægt er að fræðsluyfirvöld og skólafólk sé meðvitað um mikilvægi góðra
samskipta fyrir heill nemenda í samtíð og framtíð og stuðli á markvissan hátt að því
að efla samskiptahæfni nemenda og skapa góðan skólabrag. Fjöldi kennara gerir sér
grein fyrir mikilvægi þessa (Sigrún aðalbjarnardóttir, 2007) en oft getur verið gott
að láta hnippa aðeins í sig. Ekki síst er brýnt fyrir kennara að hafa sífellt í huga hvað