Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Page 82

82
Og SeInnA bÖRnIn SegJA:
orðið stjórnmálamönnum mjög hugleikin en innihaldi náms og þáttum á borð við
samþættingu jafnréttissjónarmiða og annarra þátta í skólastarfi hefur minni gaumur
verið gefinn. í því sambandi er athyglisvert að kynjastefna og kynskipting skóla sem
reknir eru á vegum Hjallastefnunnar virðist að verulegu leyti hafa fallið í skuggann af
heitum pólitískum umræðum um kosti og galla einkareksturs í skólakerfinu.
Samkvæmt aðalnámskránni er grunnskólanum ætlað, í samvinnu við heimilin, að
búa nemendur undir líf og starf í lýðræðissamfélagi. Eins og Sigrún aðalbjarnardóttir
(2007) bendir á er siðferðisþroski og aukin samskiptahæfni barna einn mikilvægasti
þáttur grunnskólanámsins og jafnrétti kynjanna á opinberum vettvangi jafnt sem í
daglegu fjölskyldulífi hlýtur að vera eitt af markmiðum slíkrar menntunar. Jafnrétt-
isuppeldi er hluti af uppeldishlutverki skólans og tengist órjúfanlegum böndum því
yfirlýsta markmiði grunnskólans að stuðla að og efla heilbrigða dómgreind, umburð-
arlyndi, virðingu, náungakærleik og verðmætamat (Menntamálaráðuneytið, 2006:8).
Mismunandi jafnréttisumhverfi 10. bekkinga árin 1992 og 2006 endurspeglast skýrt
í þeim breytingum sem urðu á stöðu kvenna í landsmálapólitíkinni á þessu tímabili.
Ungmenni þau sem tóku þátt í rannsókninni árið 1992 voru flest getin á kvennaári
Sameinuðu þjóðanna árið 1975. Þau voru flest í móðurkviði á kvennafrídaginn 24.
október 1975 þegar konur um allt land lögðu niður vinnu til að benda á óviðunandi
stöðu sína og valdaleysi í samfélaginu. Þessi börn voru á sjötta ári þegar Kvenna-
framboðið bauð fyrst fram til sveitarstjórna árið 1982 og á ellefta ári þegar Samtök
um kvennalista buðu í fyrsta sinn fram í öllum kjördæmum árið 1987 og fengu sex
konur kjörnar á alþingi (Hagstofa íslands, 2008e). Þau voru á sextánda ári þegar þau
tóku þátt í rannsókninni Ungt fólk ’92 og Vigdís Finnbogadóttir hafði verið forseti ís-
lands frá því að þau voru fjögurra ára gömul. Þau voru þannig að mörgu leyti börn
kvennahreyfingar í stórsókn áttunda og níunda áratugarins.
Þeir unglingar sem tóku þátt í rannsókninni Heilsa og lífskjör skólanema voru á sex-
tánda ári vorið 2006 og höfðu þá margvíslegar breytingar orðið í átt til aukins jafn-
réttis kynjanna. Þannig tvöfaldaðist til dæmis hlutfall kvenna á alþingi úr 15% árið
1992 í 30% árið 2006. Hins vegar voru þær breytingar um garð gengnar fyrir nokkru
og konum á þingi hafði raunar fækkað eftir kosningarnar árið 1999 (Hagstofa íslands,
2008e). Kvennalistinn bauð síðast fram í eigin nafni þegar flestir svarendur voru fjög-
urra ára gamlir, árið 1995. Vorið 2006 hafði Ólafur Ragnar Grímsson verið forseti ís-
lands í áratug, en hann var fyrst kjörinn til þess embættis árið 1996, þegar svarendur
voru á sjötta ári. Femínistafélag íslands var stofnað þremur árum fyrr og mætti harðri
gagnrýni þeirra sem töldu jafnréttisbaráttunni vera lokið og fóru háðuglegum orðum
um innræti og útlit þeirra sem kenna vildu sig við femínisma (sjá t.d. Margréti Hug-
rúnu Gústavsdóttur, 2007). íslenskir unglingar vorið 2006 voru þannig að mörgu leyti
börn kvennahreyfingar í varnarbaráttu nýrrar aldar.